Armoede en slavernij – geschiedenis voor kinderen

In 2006 werd de Canon van Nederland opgesteld. Deze canon biedt vijftig vensters die samen een overzicht bieden van wat iedereen in Nederland over de geschiedenis zou moeten weten. De canon moet richting geven aan het geschiedenisonderwijs op de basisschool en de eerste twee jaar van het voortgezet onderwijs.

In 2012 verscheen het eerste deel van ”Vensters op Nederland”, een geschiedenismethode voor het christelijk en reformatorisch basisonderwijs die geënt is op de vensters van de canon. De methode is bestemd voor de groepen 6 tot en met 8 en wil stilstaan bij de christelijke elementen in de geschiedenis.

De uitgever van deze geschiedenismethode is nu met een serie leesboeken bij de diverse vensters gestart. De eerste twee delen zijn verschenen. ”Het verborgen dorp”, geschreven door Leendert van Wezel, gaat over David die is weggevlucht van een plantage in Suriname. ”Het tehuis tussen de rivieren”, geschreven door Judith Janssen, gaat over Saar die naar een kindertehuis moet. Beide jeugdboeken spelen in de negentiende eeuw en passen bij de methode ”Venster op Nederland” voor groep 8, maar ze zijn ook los daarvan te lezen.

Overleven

In ”Het verborgen dorp” gaat de slavenhouder achter David aan die is weggevlucht van de plantage in Suriname waar hij met zijn vader leefde. David moet zien te overleven in het dichte oerwoud van Suriname. Gelukkig vindt hij onderdak bij andere gevluchte slaven in een geheim dorp. Daar hoort hij dat ze van plan zijn om de plantage plat te branden.

”Het verborgen dorp” is onmiskenbaar een christelijk boek, waarin het begrip vergeving een centrale rol speelt. In het begin gaat het over de vraag of slavernij geoorloofd is. „God heeft Adam wit gemaakt. Bij Cham is het fout gegaan. Je weet wel, een van de zonen van Noach, die zijn vader zo vernederde. Hij werd gestraft voor zijn zonde, en onderdeel van zijn straf was dat hij zwart werd. Dus eigenlijk heeft God zwarte mensen helemaal niet geschapen. De zwarte mensen hebben zichzelf zwart gemaakt.” Met die woorden moet de ”zwarte” David het doen.

Het is geen wonder dat David, als hij gevlucht is, in een soort geloofscrisis komt, temeer daar zijn vader, die het goede zocht voor anderen, op zo’n onrechtvaardige manier ter dood is gebracht. „Weer schudt David in het donker zijn hoofd. Hij mompelt: „Zo’n God hoef ik niet.”” De kwestie is of hij zich door wraakgedachten zal laten leiden of niet. Om dat te weten te komen, moet je het boek lezen. Het is overigens wel de vraag of een jongen zo’n diepgaand gesprek kan voeren als David doet met plantage-eigenaar Van Amerongen.

Ontsnappen

In ”Het tehuis tussen de rivieren” van Judith Janssen moet Saar naar een kindertehuis in Zetten, helemaal aan de andere kant van het land. De juffen daar zijn streng en Saar moet veel huiswerk maken en klusjes doen. Vanaf de eerste dag maakt ze plannen om te ontsnappen. Ze wil zo snel mogelijk weg van deze plek, terug naar haar broertje Siem in Leiden.

”Het tehuis tussen de rivieren” is eveneens een christelijk boek, waarin het begrip verantwoordelijkheid een grote rol speelt. Saar voelt zich verantwoordelijk voor haar broertje Siem, dat ze naar haar gevoel in de steek gelaten heeft. „Haar vader is een dronkenlap. Maar wat is zij zelf? Een waardeloze zus die haar broertje achtergelaten heeft bij die dronkenlap.” Samen met Neeltje, een ander meisje uit het tehuis, vlucht Saar weg uit Zetten. Het loopt echter anders dan ze gedacht had.

”Het verborgen dorp” en ”Het tehuis tussen de rivieren” zijn twee boeken die de jonge lezers verplaatsen naar een andere tijd en die hen aan het denken kunnen zetten. De omslagen hadden wat moderner gekund.

Boekgegevens

Het verborgen dorp, Leendert van Wezel, en Het tehuis tussen de rivieren, Judith Janssen; uitg. Columbus, Heerenveen, 2017; ISBN 978 90 854 3347 7 en ISBN 978 90 854 3348 4; 93 blz.; € 9,95.

Armoede en slavernij – geschiedenis voor kinderen

Cultuur & boeken

RD.nl in uw mailbox?