„Laat het niet zover komen! Blijf je inzetten. Neem je verantwoordelijkheid en bescherm mensen die jullie bescherming nodig hebben”, was haar boodschap. Enkele uren eerder werd duidelijk dat de spreidingswet er na de instemming van de VVD nu echt gaat komen. In de asielwet is onder meer geregeld dat gemeenten die blijven weigeren om asielzoekers op te vangen, daartoe kunnen worden gedwongen.

De sociaal-liberalen waren van meet af aan voorstander van de spreidingswet van staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel). De afgelopen maanden moest hij voortdurend bij gemeenten aankloppen om noodopvanglocaties te regelen, met onvoldoende succes. Door de grote instroom en het tekort aan opvangplekken ontstond een grote crisis binnen de asielketen.

De D66-leider en vicepremier wees op de chaos in en bij het aanmeldcentrum Ter Apel, waar mensen buiten moesten slapen en er voor veel asielzoekers geen humane opvang was. „Dit raakt mij persoonlijk, dit raakt ons als mensen, dit raakt ons als partij.”

Binnen de vier coalitiepartijen lag alleen de VVD dwars bij de nieuwe asielwet. Doordat er wekenlang werd overlegd tussen de Tweede Kamerfracties van VVD, D66, CDA en ChristenUnie, duurde het veel langer voordat het wetsvoorstel klaar was. Als de wet door beide Kamers is behandeld, kan die mogelijk begin februari ingaan, gaf Van der Burg zaterdag aan.

Kaag waarschuwde verder voor een dreigende recessie. „De kans op een recessie neemt toe. Het eerlijke verhaal is dat wij deze crisis allemaal zullen voelen. Sommigen meer dan anderen.” Volgens Kaag kan het kabinet niet elke tegenslag op zich nemen, zoals bij de coronapandemie gebeurde. „Nog grotere steunpakketten jagen de inflatie onbedoeld verder aan. En we willen de rekening toch niet neerleggen bij toekomstige generaties. Die rekening betalen we uiteindelijk met elkaar.”

Ze wees erop dat de schuld van Nederland nu nog laag is. „Maar dat kan snel omslaan als we te grote jaarlijkse tekorten krijgen en de rente blijft oplopen. Wat we met de ene hand uitgeven moet eerst met de andere zijn binnengekomen. Om te voorkomen dat we in een crisissituatie moeten bezuinigen. Dat is de les die we uit het verleden hebben geleerd.”