Schengen maakt reizen binnen Europa mogelijk zonder dat daarbij grenscontroles nodig zijn. De zone omvat momenteel 26 landen, waaronder 22 lidstaten van de Europese Unie. Als alles volgens plan verloopt, zullen paspoortcontroles aan de grenzen van Bulgarije, Kroatië en Roemenië in 2023 verdwijnen.

Ambtenaren van de Commissie hebben de afgelopen jaren de situatie in de drie landen onderzocht als het gaat om grenscontroles, de aanpak van mensenhandel en het naleven van mensenrechten. Volgens Eurocommissaris Johansson zijn de landen ruimschoots geslaagd voor deze test.

Uitstel

Eigenlijk voldeden de landen al in 2011 aan de regels, aldus de Commissie. In de Raad, waar de EU-landen over het voorstel stemmen, was toen echter geen overeenstemming over toetreding. Wat Johansson betreft moet het plan nu echter doorgevoerd worden. De Unie is klaar voor deze historische beslissing”, zei ze. „Het wachten is lang geweest; ik zou zeggen te lang”, aldus de Eurocommissaris.

Het Europees Parlement heeft zich al voor toetreding van Bulgarije, Kroatië en Roemenië uitgesproken. In oktober noemden parlementariërs verdere uitsluiting van de landen zelfs discriminerend en eisten onmiddellijke toetreding. Maar in de Raad deelt niet iedereen het enthousiasme van de Commissie en het Parlement. Met name Nederland en Zweden zijn op dit moment tegen toetreding van Bulgarije en Roemenië. Voor toetreding van beide landen is unanimiteit in de Raad nodig.

Dwarsliggers

Den Haag en Stockholm zijn sceptisch over verdere uitbreiding van de Schengenzone, omdat ze zorgen hebben over de corruptie en de georganiseerde misdaad in Roemenië en Bulgarije. De vrees is dat het opheffen van grenscontroles de weg vrijmaakt voor criminelen.

Ook zijn er zorgen op het gebied van migratie. De afgelopen maanden is het aantal migranten dat via de westelijke Balkan de EU binnenkomt al fors toegenomen. De vrees is dat als de Schengenzone verder uitbreidt, het aantal asielzoekers ook stijgt. Slovenië en Tsjechië gaven daarom al aan de grenscontroles te behouden als Kroatië bij de Schengenzone komt.

Het is dus nog maar de vraag of de Raad akkoord gaat met uitbreiding. Tot 8 december heeft de Commissie om twijfelende landen over de streep te trekken. Dan zullen de ministers van Binnenlandse Zaken en Justitie naar Brussel afreizen om te stemmen over uitbreiding van de Schengenzone.