Prinses Máxima wordt straks toch koningin
„Het ligt naar de huidige inzichten zonder meer in de rede dat Máxima straks koningin wordt genoemd.” Dat zei premier Kok donderdagavond in de Tweede Kamer bij de behandeling van een wetsvoorstel over de leden van het Koninklijk Huis.
De premier zei er ook geen bezwaar tegen te hebben dat Máxima de titel van Prinses van Oranje voert. „Dat kan Máxima dus eigenlijk nu al gaan doen, want ze is getrouwd met de Prins van Oranje.”
De woorden van de premier werden met instemming begroet door de Kamer. De minister-president was in deze kwestie niet eerder zo duidelijk. Kok wees er wel op dat iedere verwarring moet worden uitgesloten: er is maar één staatshoofd en die draagt de functionele titel van koning, al spreken we nu natuurlijk niet van ”koning” Beatrix.
De titel van koningin is voor Máxima alleen een aanspreektitel, haar man is straks de echte koning. Hetzelfde geldt voor het gebruik van de titel van Prinses van Oranje. Willem-Alexander is als vermoedelijke erfgenaam van de troon de functionele Prins van Oranje, zijn vrouw mag volgens maatschappelijk gebruik de titel van haar man voeren.
Vastleggen in de wet is volgens Kok niet aan de orde: „De wet gaat alleen over functionele titels en niet over aanspreektitels.” Máxima is sinds haar huwelijk al prinses der Nederlanden en prinses van Oranje-Nassau en dat zijn „échte titels.”
De kwestie in de Kamer maakte deel uit van de behandeling van de beperking van het aantal leden van het Koninklijk Huis. Zoals verwacht ging de Kamer akkoord met het voorstel van het kabinet om het Koninklijk Huis te verkleinen tot en met familie in de tweede graad van de koning.
Dit houdt in dat het Huis moet bestaan uit de koning (nu dus koningin Beatrix), de afgetreden koning (nu prinses Juliana), de troonopvolg(st)er en zijn of haar broers en zussen (nu Willem-Alexander, Friso en Constantijn) en -tot een nieuwe troonsbestijging- al hun kinderen. Ook de echtgenoten van al deze personen horen bij het Koninklijk Huis. Het kind van prins Constantijn en prinses Laurentien, dat dit voorjaar wordt verwacht, is een kleinkind van koningin Beatrix en dus familie in de tweede graad en lid. Hij of zij wordt ”derdegraads” als Willem-Alexander is ingehuldigd en valt dan af.
Voor prinses Margriet, Pieter van Vollenhoven en hun kinderen is een overgangsregeling bedacht. Margriet en Pieter behouden hun lidmaatschap totdat een kind van de toekomstige koning Willem IV de troon bestijgt. Volgens de nieuwe regeling zouden ze anders al afvallen als Willem-Alexander koning wordt en dat hebben ze volgens het kabinet met al hun inzet niet verdiend. Voor de zonen van Margriet, die volgens de nieuwe regeling nu al zouden moeten afvallen als lid, blijft de tot nu toe bestaande situatie gehandhaafd: zij blijven lid totdat Willem-Alexander koning is geworden. Troonopvolging door de afvallers wordt niet uitgesloten als de nood aan de man komt.
Hillen van het CDA leek helemaal alleen te staan met zijn amendement dat volgens Kok „het hart uit het voorstel haalt.” De christen-democraat wil dat het Koninklijk Huis zich uitstrekt tot allen die de koning kunnen opvolgen, dus ook tot familie tot in de derde graad. Hij neemt het amendement voor overleg „mee terug in de fractie.”
Scheltema van D66 kwam met een ook schijnbaar kansloos amendement tegen de overgangsregeling voor de familie uit Apeldoorn, omdat ze dit juridisch juister vindt. Ook zij gaat ermee terug naar de fractie, die serieus aan deze zaak zou tillen.