Bij de aanleg van Porthos - een project om CO2 van de industrie in de Rotterdamse haven op te slaan in een leeg gasveld - komt stikstof vrij. Door een vrijstelling kon de bouw doorgaan en hoefde de uitstoot niet afzonderlijk te worden onderzocht en beoordeeld. Mobilisation for the Environment (MOB) is het oneens met deze vrijstelling. De milieuclub wijst erop dat het project voor stikstofneerslag in beschermde natuurgebieden zorgt.

De zogeheten bouwvrijstelling kwam er juist in 2021 om een einde te maken aan de impasse die de stikstofcrisis in de bouwwereld had veroorzaakt. Voor de fase waarin een huis wordt gebouwd was het niet langer nodig om een vergunning voor de stikstofuitstoot aan te vragen, omdat het om tijdelijke uitstoot gaat.

Bouwbedrijven houden nu rekening met drie scenario’s. In het verregaandste geval verklaart RvS de vrijstelling onverbindend. Dat betekent dat voor elk nieuwbouwproject een nieuwe berekening van de stikstofneerslag op natuurgebieden nodig is, wat doorgaans maanden in beslag neemt. Doordat er een tekort aan experts is voor de berekeningen waarschuwt branchevereniging Bouwend Nederland voor het stilvallen van de woningbouw. Dat maakt het waarschijnlijk lastiger om tot 2030 zeker 900.000 woningen bij te bouwen, zoals het kabinet wil.

De RvS kan de overheid ook vragen om met meer bewijzen te komen dat de vrijstelling voor bouwprojecten de eigen stikstofnormen niet onderuithaalt. In de extra maanden voor de definitieve uitspraak kan de nieuwbouw van woningen doorgaan. Ook bestaat de mogelijkheid dat RvS het bezwaar van MOB verwerpt.

Ook in dat laatste geval blijft de stikstofcrisis de bouwsector parten spelen. De vrijstelling die het kabinet in 2021 invoerde voor nieuwbouw, geldt namelijk alleen voor projecten die tijdens de bouw stikstof uitstoten. Maar bij de aanleg van bijvoorbeeld snelwegen of andere infrastructuur komt ook bij het gebruik stikstof vrij. Over de precieze regels rond die bouwprojecten is nog veel onzekerheid door een andere procedure bij de RvS.