Het voorstel, dat donderdag met een kleine meerderheid in het Baskische parlement werd aangenomen, is volgens Zapatero in strijd met de grondwet, het getuigt van separatisme en past niet in een Europa dat bezig is zijn binnengrenzen op te heffen.

Zapatero voorspelde dat het voorstel zal sneuvelen in het landelijke parlement, waar het waarschijnlijk over één of twee maanden wordt behandeld. De premier zei niets te zien in een suggestie van de oppositie om de kwestie voor te leggen aan het constitutionele hof, waarmee het plan in de ijskast zou belanden. Hij zei het een betere procedure te vinden dat het in het parlement democratisch wordt weggestemd.

Het voorstel is in strijd met de bestaande grondwet van 1979, op grond waarvan het Baskenland samen met andere regio’s een zekere mate van autonomie verkreeg. Het Baskenland zou een ’vrijstaat’ worden met een eigen rechtsstelsel en eigen vertegenwoordiging bij internationale organen zoals de Europese Unie. Het plan behelst een grondwetswijziging en zou in het landelijke parlement met de daarvoor vereiste meerderheid moeten worden aangenomen.

Het Baskische parlement nam het voorstel vorige week onverwachts aan, dankzij de steun van de drie leden tellende fractie van Socialista Arbetzaleak. Die partij zei eerder nog te zullen tegenstemmen omdat het plan in haar ogen op het punt van onafhankelijkheid niet ver genoeg ging. De Socialista Arbetzaleak wordt beschouwd als de opvolger van Batasuna, die vorig jaar door het hooggerechtshof werd verboden vanwege banden met de Baskische afscheidingsbeweging ETA.