Vele duizenden vliegtuigspotters rukken zondag uit om te zien hoe vier F-22’s van de Amerikaanse luchtmacht hun wielen aan de grond zetten op de vliegbasis Leeuwarden. Het hypermoderne jachtvliegtuig is voor het eerst in Nederland.

De F-22, beter bekend als de Raptor, neemt deel aan de nucleaire NAVO-oefening Steadfast Noon die tot en met 30 oktober plaatsvindt. „De F-22 neemt de conventionele luchtsteun op zich in de nucleaire oefening”, bevestigt een woordvoerder van Defensie tegen het Reformatorisch Dagblad.

De inzet van de F-22 is bijzonder. De Raptor is nog een maatje geavanceerder dan z’n kleinere broertje, de F-35 – ook al een technisch hoogstandje. De Raptor (kostprijs 150 miljoen euro) en de F-35 (80 miljoen) zijn beide slecht zichtbaar op de vijandelijke radar.

Of de NAVO de hightech Raptors van stal haalt met het oog op mogelijke inzet bij een eventuele Russische kernwapenaanval kan de Defensiewoordvoerder niet zeggen. „Wij doen geen uitspraken over details.” De Raptors zijn afkomstig uit Alaska, maar in verband met de oorlog in Oekraïne tijdelijk gestationeerd in Polen voor de NAVO-oefening Air Shielding. De F-22-vloot heeft geen kernwapentaak.

De nucleaire NAVO-oefening vindt plaats nu de spanning tussen het Westen en Rusland om te snijden is. President Vladimir Poetin dreigt al weken met kernwapens na zware nederlagen in Oekraïne. De kans op inzet van nucleair wapentuig is sinds de Cuba-crisis (1962) nog nooit zo groot geweest.

De NAVO kiest bewust voor het laten doorgaan van de jaarlijkse nucleaire afschrikkingsoefening. Afblazen zou een verkeerd signaal zijn richting Rusland, zei secretaris-generaal Jens Stoltenberg vorige week. „De oefening moet de afschrikking effectief houden.” Het bondgenootschap traint op alles wat komt kijken bij een nucleaire aanval, maar benadrukt niet met echte kernbommen te vliegen. Verder zijn de Russen ingelicht.

De VS besloten in augustus nog een intercontinentale ballistische rakettest uit te stellen om te voorkomen dat de verhitte gemoederen tussen China en Taiwan zouden escaleren. De lancering van de Minuteman III vond later alsnog plaats.

Staatsgeheim

De nucleaire NAVO-oefening telt zestig gevechts-, radar- en tankvliegtuigen. B-52-bommenwerpers vliegen vanuit de VS rechtstreeks om missies uit te voeren in Europa. Het zwaartepunt van de training ligt bij de Belgische vliegbasis Kleine Brogel, vlak over de grens.

Veertien landen doen mee aan Steadfast Noon, waaronder Nederland. Defensie wil niet zeggen op welke manier of met hoeveel toestellen. De info is zo ongeveer staatsgeheim. Duidelijk is dat de vliegbases Volkel en Leeuwarden beide deelnemen. Een F-16-squadron op Volkel is belast met een nucleaire taak. Het is een publiek geheim dat in Brabant Amerikaanse kernkoppen liggen.

De Koninklijke Luchtmacht oefent verder op Leeuwarden met Amerikaanse F-22’s, F-35’s en F-15’s op samenwerking en integratie van wapensystemen.