Maar het „rechtstreeks inzetten” van die ruimte voor de melders, zal lastig liggen als een boer of ander vervuilend bedrijf niet wil stoppen of verplaatsen. „Als je überhaupt een boer onteigent heb je grondslag nodig”, legt Van der Wal uit. „En die grondslag mag alleen maar zijn: het algemeen belang. Dat zou kunnen zijn: de staat van de natuur. Maar dan moet de opbrengst wel daar naartoe.” Dat iemand moet stoppen met zijn bedrijf zodat een ander bedrijf stikstof kan uitstoten, zal dus juridisch geen reden zijn om een boer te onteigenen.

Voor de steun van rechtse partijen is het legaliseren van de PAS-melders belangrijk. Naast coalitiepartijen CDA en VVD is dit voor bijvoorbeeld SGP een wezenlijk punt. Tegelijkertijd benadrukken die partijen ook het belang van vrijwilligheid.

Het kabinet ziet onteigening ook alleen als sluitstuk. Of het bij de piekbelasters toch kan worden ingezet „zijn we nu aan het uitzoeken”. Hoe dan ook zal het kabinet met een goed bod moeten komen voor de piekbelasters. Eerder sprak Van der Wal over een „woest aantrekkelijke” regeling. „Beter dan dit wordt het nooit”, moet het adagium volgens de bewindsvrouw ook nu zijn. „Johan Remkes adviseert echt een superplusregeling, gericht op piekbelasters.”

Dat aanbod zal „inderdaad eenmalig” zijn, omdat het kabinet op kort termijn stikstof wil besparen. Remkes adviseert het kabinet binnen een jaar een einde te maken aan de stikstofuitstoot van de 500 tot 600 meest vervuilende bedrijven (niet alleen boeren). Maar die deadline is „ambitieus”: voor het kabinet is dat tijdpad niet doorslaggevend.