Wetenschappers twijfelden er al lang over of het werk van de hand van de Nederlandse schilder was, omdat het er niet goed genoeg uit zag. De National Gallery of Art in Washington, de eigenaar van het schilderij, zag de kans schoon het werk nader te onderzoeken toen de coronapandemie losbrak en het museum de deuren langere tijd moest sluiten. Het schilderij werd - samen met drie andere van Vermeer - van de muur gehaald en naar het conservatielab gebracht, zo werd volgens de krant tijdens een persconferentie van de National Gallery of Art aangegeven.

Curator Marjorie Wieseman zei dat het onderzoek zorgde voor een „exponentiële toename van ons begrip van het werkproces van Vermeer”. En die extra kennis stelde het onderzoeksteam volgens haar in staat om vast te stellen dat Meisje met de fluit niet van Vermeer is.

Vergeleken met een ander schilderij van Vermeer, dat eveneens van het museum is, werd bijvoorbeeld ontdekt dat niet gebruik werd gemaakt van grofgemalen pigmenten in de onderlagen en fijngemalen pigmenten voor de laatste lagen, zoals Vermeer deed. Degene die het Meisje met de fluit maakte, deed juist precies het tegenovergestelde. Het oppervlak kreeg daardoor een korrelige kwaliteit. Ook zijn er fragmenten van borstelharen gevonden in de oppervlaktelagen van het schilderij, wat zou suggereren dat een oud of slecht gemaakt penseel werd gebruikt. „De kunstenaar heeft een conceptueel begrip van hoe Vermeer zijn schilderijen heeft opgebouwd, maar mist gewoon de finesse”, zei Wieseman volgens de krant.

Volgens het onderzoeksteam is Meisje met de fluit gemaakt door een kunstenaar die misschien een student, leerling in opleiding of een amateur was die les kreeg van de meester. Die persoon zou de techniek hebben begrepen, maar zeer beperkte vaardigheden hebben gehad bij de uitvoering ervan.

Aangezien Vermeer lange tijd werd beschouwd als eenzame wolf die zonder assistenten of studenten werkte, roepen deze nieuwe ontdekkingen wel vragen op, schrijft The Washington Post. Zo is de vraag wie deze kunstenaar was die toegang had tot het atelier van Vermeer en veel van dezelfde materialen gebruikte.

Wereldwijd zijn er zo’n 35 schilderijen bekend die aan Vermeer worden toegeschreven. Meisje met de fluit werd in 1906 ‘herontdekt’ en in 1942 aan de National Gallery of Art geschonken.