De milieuorganisatie Tyre Extinguishers (letterlijk: ”Bandblussers”) liet eind vorige week opnieuw van zich horen in Nederland. Volgens de activisten gingen er banden van 21 suv’s plat in het Bergkwartier in Amersfoort. In april was het voor het eerst raak in Nederland, in Den Haag. Daarna volgden onder meer acties in Zwolle, Hengelo en Apeldoorn. Wereldwijd ‘blusten’ de activisten al duizenden banden, in onder meer Frankrijk, Engeland, Duitsland en de VS.

Boos

„Je zult boos zijn, maar vat het niet persoonlijk op. Jij bent het niet, het is jouw auto.” En: „Je benzineslurper doodt!” Dat lezen gedupeerde bestuurders van suv’s op een brief die activisten standaard achterlaten achter de ruitenwisser.

Tyre Extinguishers (TX) maken zich vooral druk over suv’s die rondrijden in steden. Volgens de milieuclub zijn de wagens zeer vervuilend. En dat valt volgens hen in tijden van klimaatverandering niet te accepteren. Na de elektriciteitssector waren suv’s sinds 2010 verantwoordelijk voor het grootste deel van de wereldwijde groei van de uitstoot van broeikasgassen, becijferde het Internationaal Energie Agentschap (zie ook ”Vervuilende suv’s”). Ook zouden de voertuigen een hardere klap veroorzaken bij ongelukken met voetgangers en fietsers.

IJdelheid

Niet alleen vervuiling en onveiligheid zijn de milieuclub een doorn in het oog, maar ook het feit dat de wagens „onnodig” groot zijn. Ze worden amper gebruikt als terreinwagen. In het Verenigd Koninkrijk zou driekwart van de suv’s worden verkocht aan mensen in de stad. Een statement op de website van Tyre Extinguishers daarover: „Ze (de suv’s, MK) bestaan puur voor de ijdelheid van hun eigenaren, die ze als een statussymbool zien.” Volgens TX is het bezit van de terreinwagens „opzichtig consumptiegedrag” en is dat onacceptabel gezien klimaatverandering, luchtvervuiling en de ongelukken die ermee gebeuren.

TX is een relatief nieuwe milieuclub. Hoewel de naam vorig jaar al rondzong op internet, stammen de eerste lege banden uit maart dit jaar. Sinds die tijd groeit het aantal acties. In inmiddels dertien landen hebben activisten het op suv’s gemunt. Het laten leeglopen van een autoband is kinderspel voor activisten. Het vereist namelijk geen geld, geen coördinatie van bovenaf en geen bijzondere gereedschappen. Om de lucht via het ventiel te laten ontsnappen zijn enkel kleine steentjes of groene linzen –zoals de organisatie zelf suggereert– nodig.

Eén van de activisten in Nederland is Wim Muller – niet zijn eigen naam. Hij liet al diverse keren banden leeglopen in Den Haag. De man van middelbare leeftijd benadrukt dat activisten geen banden lek steken zoals sommige media suggereren. „Dat zou vernieling zijn. We laten alleen de lucht naar buiten lopen.”

Vandalisme

Volgens de politie is er echter sprake van vandalisme en dus dat is een strafbaar feit. Muller verontschuldigt zich daarvoor: „Ik houd er ook niet van om banden leeg te laten lopen, maar ik houd nog minder van klimaatverandering. Het gaat hier om een gewetenszaak.”

Een woordvoerder van de internationale tak van Tyre Extinguishers reageert: „Het echte vandalisme is de klimaatschade die suv’s veroorzaken. We willen wonen in steden met schone lucht en veilige straten. Of er geen betere manier is om vervuiling van suv’s aan te kaarten? Elke andere manier is geprobeerd! Beleefd vragen om de suv-verkoop tegen te gaan en protesteren tegen deze dingen hebben gefaald. Het is tijd voor actie.” De Nederlandse activist Muller geeft aan dat die zullen voortduren zolang overheden niets ondernemen tegen vervuilende suv’s.

Voor Muller draait het actievoeren om rechtvaardigheid. De populariteit van suv’s moet volgens hem koste wat het kost worden gekeerd. „Suv’s zijn gevaarlijk. Op meerdere manieren. Denk bijvoorbeeld aan de kinderen van de chauffeurs. Die ademen ongewild al die vervuiling in. En als het gaat om klimaatverandering: zie Pakistan. Dat land stond onlangs voor een derde onder water. Ze hebben klimaatverandering niet veroorzaakt, maar zitten wel met de gevolgen. Waar is de gerechtigheid?”