Nee, Vermeij keurt de westerse wapenleveranties aan Oekraïne niet af. Wel vindt hij de kijk van de Verenigde Staten en de Europese Unie op het conflict in Oekraïne beperkt. De generaal buiten dienst, die decennialang werkzaam was voor de NAVO, zette woensdag op een door Erdee Media Groep georganiseerde abonneedag over Rusland en China zijn visie uiteen op het conflict in Oekraïne.

Een sterke man die het land leidt, daar houden ze volgens Vermeij in Rusland van. Poetin is zo iemand. Na zijn aantreden in 2000 stuwde de Russische president het land na de val van de Sovjet-Unie weer op in de vaart der volkeren. Met Gorbatsjov rook het land heel even aan democratie. Maar onder Poetin werd het een democratuur: een dictatuur met een democratisch sausje.

In 2010 begon Rusland zich te roeren in Oekraïne, schetste de generaal buiten dienst. Hier zit de politiek van de zogenoemde compatriots achter: Rusland komt op voor Russen in het buitenland. Vermeij adviseerde zijn meerderen om aan tafel te gaan met Rusland. „Als dat was gebeurd, was de conclusie geweest dat Oekraïne qua cultuur meer bij Rusland hoorde en was er geen oorlog over gevoerd.”

Kip zonder kop

De raad van Vermeij en zijn collega’s werd in de wind geslagen. In plaats daarvan werd Rusland gekleineerd en in de hoek gezet. Toch had ook Vermeij niet voorzien dat er in het land een oorlog zou uitbreken. „Poetin veranderde van een strategische schaker in een gefrustreerde, boze dictator. Door een oorlog te beginnen, schoot hij zich in eigen voet en dat geldt ook voor de mobilisatie waartoe hij onlangs besloot. Het is spannend wat er nu gaat gebeuren.”

Het EU-buitenlandbeleid, verpersoonlijkt door Commissievoorzitter Ursula Von der Leyen „die als een kip zonder kop bezig is met EU-lidmaatschap van 
Oekraïne”, mag volgens hem wel wat realistischer. De westerse retoriek noemt hij gevaarlijk. Omdat de oorlog niet eindigt doordat een van beide partijen verliest, maar beslecht wordt door onderhandelingen, pleit hij ervoor dat het Westen snel met Rusland en Oekraïne om tafel gaan. „Poetin wordt vrijdag 70 jaar en gaat geen 15 jaar meer mee. Het moet toch mogelijk zijn om voor die periode afspraken te maken?”

Vermeij ging eveneens in op China. Het „gele gevaar” is voor het Westen op de langere termijn groter dan de Russische dreiging, oordeelde hij. Het land maakt er geen geheim van dat het de VS voorbij wil streven als grootste economie. Ook militair ontwikkelt het land zich razendsnel. China wil volgens hem zijn doelen vreedzaam bereiken, maar zal geweld niet schuwen als andere landen dwarsliggen.

Christenen

’s Middags zoomde Marijn van der Maas van de Hudson Taylor Stichting in op christenen in China. Mede aan de hand van video’s en foto’s schetste hij een beeld van christenen die in het geheim samenkomen in huisgemeenten. De Chinese leider Xi Jinping gedraagt zich als een keizer, zei hij. De ruimte van christenen wordt volgens hem steeds meer ingeperkt.

De kerk mag er zijn, maar tegelijkertijd ook niet, zei Van der Maas. Hij wees op een grondwetsartikel waarin onder meer staat dat „religieus personeel” de leiding van de Communistische Partij van China moet ondersteunen, evenals het socialistische systeem. Tevens moeten zij de kernwaarden van het socialisme in de praktijk brengen. „Wat blijft er dan over van de godsdienstvrijheid?”, vroeg hij zich retorisch af.

De kerk in China houdt christenen in het Westen ook een spiegel voor, ontdekte hij. Zo is het eeuwigheidsbesef er volgens hem sterk ontwikkeld. Gehechtheid aan welvaart en welzijn is er ook veel minder, constateerde Van der Maas, intussen een foto tonend van een groep christenen die op stenen zittend in de bergen verdiept is in de Bijbel. „Sommigen hadden 20 uur gereisd om bij de toerustingssessie te kunnen zijn. Toen de lokale overheid die verbood, weken ze uit naar de bergen, nog eens anderhalf uur lopen.”