Dierenkout
Een varken staat voor de rechter. Dat gebeurde in de middeleeuwen en nog lang daarna. Zo stond in 1386 in het Franse Falaise een zeug terecht. Het beest had een kind aangevallen en gedood. Het werd na een proces van dagen verwezen naar de strop. De magistraat beval dat alle varkens uit Falaise en omgeving de executie zouden bijwonen als afschrikwekkend voorbeeld. Hij zal gedacht hebben: een gewaarschuwd varken telt voor twee.
Gaat het om een grap, een exces, of een lokale uitwas? Nee. Wereldwijd zagen rechters met een zekere regelmaat paarden, koeien, geiten, honden en varkens langskomen. In Nederland voor de laatste keer in 1789. Toen werd in het Brabantse Baardwijk een stier ter dood veroordeeld omdat hij zijn eigenaar het leven had benomen.
Vooral varkens waren het haasje vanwege handelingen die ronduit bij de beesten af waren.
Kerkelijke rechtbanken waren milder in hun strafoplegging. Dieren werden in het ergste geval vervloekt. Dat gebeurde met slakken, mieren, vliegen, ratten, muizen, bloedzuigers en ander ongemak gevend gespuis. Het verhaal gaat dat Bernardus de vliegen excommuniceerde die zijn klooster overlast brachten. Naar zeggen hadden ze daar niet van terug.
Vandaag zouden al die stakkers beschermd zijn door dierenwetten. Er is ook een politieke partij die hun belangen verdedigt. En van een dierendag konden ze slechts dromen. Zo ook van de ”week van de vis”, die zaterdag werd afgesloten. Vooral het varken heeft furore gemaakt. Het drong door in menig prentenboek. ”De wraak van Knor” werd zelfs verfilmd en is nu genomineerd voor vier Gouden Kalveren. Als dat maar geen orwelliaanse toestanden oplevert.
We kunnen ons ergeren aan de wijze waarop onze voorouders omgingen met dieren. Erom lachen kan ook. Maar of wij humaner met de levende have omgaan dan de middeleeuwers, mag de lezer beoordelen.
Onderzoekers hebben uitgekiend dat dieren ook een emotioneel leven hebben. Gepassioneerd schrijven zij over giechelende ratten en huilende olifanten. Broodje aap? Zeg het maar.
In ieder geval leert God ons respect te hebben voor al wat leeft en wat Hij gemaakt heeft. Wie hoge achting heeft voor de Schepper heeft dat ook voor Diens schepping. Dieren mogen worden gedood. Soms kan het niet anders. Ze mogen ook worden gegeten. Niet elke soort. Aaseters niet. Er zijn reine en onreine dieren. Worden ze een productie-eenheid in de agro-industrie dan legt dierethiek het af tegen economische belangen. Doe ík dan nooit een vlieg kwaad? Ik sla bijna altijd mis.
