Een bezoeker rijdt, als hij niet oppast, het piepkleine centrum van Veen zomaar voorbij. De hoek van de Witboomstraat met de Van der Loostraat en het Mussentiend vormt het middelpunt van Veen. Aan de wat nauwe straatjes staan een paar winkels. Een vrouw parkeert haar auto schuin tegenover de christelijke boekwinkel ’t Anker voor een boodschap. Ze laat de motor draaien, de sleutels steken in het stopcontact. Wat gebeurt er immers in Veen, waar iedereen iedereen kent?

In Veen gebeurt heel veel, vindt burgemeester F. Buijserd van de gemeente Aalburg, waar het dorp onder valt. De nieuwjaarsvieringen lopen er de spuigaten uit, zegt hij. „Als het zo doorgaat, vallen er binnenkort doden in Veen.” Al zeker vijftien jaar viert de dorpsgemeenschap de overgang naar het volgende jaar met vreugdevuren, zoals in veel plaatsen gebeurt. De jongeren uit het dorp rijden jaarlijks verschillende autowrakken naar het centrum, waar ze midden op straat in brand worden gestoken. De laatste jaren nam dat aantal sterk toe, tot wel vijftien of zestien in elkaar gereden auto’s.

Burgemeester Buijserd wil niet zeggen dat de vorige burgemeester -F. Mostert, die in 2002 met vervroegd pensioen ging- steken heeft laten vallen in de aanpak van de nieuwjaarsvuren. „Houd het er maar op dat ik me heb verbaasd dat dit al die jaren kon gebeuren.” Mostert gaf bij zijn afscheid tegenover deze krant te kennen dat hij het moeilijk vond om op te treden bij de jaarlijks terugkerende perikelen. „Beslis maar eens om de ME in te zetten op een plek waar opa’s, oma’s en kleine kinderen zijn samengedromd.” Naar aanleiding van een onrustig verlopen jaarwisseling zei Mostert: „De Veense jongeren kunnen blijkbaar niet anders. Het zit gewoon in hun genen.”

Buijserd is bepaald niet van plan zich te voegen naar de genen van de Veense jongeren. En dat ontging de jongeren niet. Buijserd ontving bedreigingen en twee auto’s van hem gingen dit jaar door brandstichting in vlammen op. De burgervader gaat echter stug door met zijn plannen. De komende jaarwisseling is het centrum voor iedereen verboden gebied, en in de rest van het dorp gelden forse beperkingen. „Voor iedereen die rustig thuis de jaarwisseling wil vieren kan het heel gezellig zijn, maar rond het kruispunt en op de grotere wegen is Veen geen ”place where it’s nice to be” in die nacht”, aldus Buijserd.

De burgemeester beklaagt zich erover dat in Veen niemand de handschoen oppakt en een alternatief feest organiseert. „Ik heb gesproken met jongeren in Veen, maar er is geen groep in het dorp die de verantwoordelijkheid durft te nemen om iets te organiseren.” Volgens Buijserd zijn verschillende inwoners van het dorp die het wel probeerden, bedreigd door jongeren die niets van rustiger jaarwisselingen willen weten.

Een van de mensen die hebben geprobeerd de jongeren tot rust te manen, is voormalig raadslid en ’bekende’ Vener C. Honcoop. „Ik heb een poging gedaan”, zegt de kwieke gepensioneerde. „Met een woordvoerder van de groep jongeren heb ik een gesprek gehad. Die zei: Als het aan mij ligt, doen we het rustiger. Maar gestookt wórdt er.”

De groep die het vuurtje letterlijk brandende houdt, is volgens Honcoop niet zo groot. „Het is een harde kern van hoogstens twintig man. Maar ja, daarnaast komen er natuurlijk ook veel mensen kijken. Ik heb een oproep geplaatst in een plaatselijke krant om niet te gaan kijken. De heler is immers net zo slecht bezig als de steler. Als er niemand meer komt, is de lol er snel af.”

Veel gevolg schijnen de jongeren tot nu toe niet aan de oproep van de oude Vener te geven. „Dat is een kenmerk van onze tijd”, denkt Honcoop. „Het staat toch ook in de Bijbel? Jongeren zullen de ouderen ongehoorzaam zijn. Er is geen gezag meer.” Daarnaast is er standaard heel wat alcohol in het spel, denkt Honcoop. En misschien drugs, al weet hij dat niet zeker. „Ik moet oppassen dat m’n eigen ruiten heel blijven.”

Terug naar het centrum. Bij bakkerij Van Ballegooien -”de echte bakker”- ruikt het naar zoetwaren. Karin Timmermans (25) achter de toonbank heeft een uitgesproken mening over de jaarwisselingen in haar dorp. „Ik kom al negen jaar op het kruispunt. Het is altijd goed gegaan en het was steeds beregezellig”, zegt ze. „Voordat Buijserd hier burgemeester werd, is er nooit iets gebeurd. Nu hij zich ermee gaat bemoeien, gaat het mis.”

Volgens Timmermans willen de jongeren best minder stoken, maar is het juist Buijserd die olie op het vuur gooit. „Hij zegt gewoon: Ik ben de baas, ik heb de langste adem. Nou, dan ben je bij die jongeren aan het verkeerde adres. Tuurlijk, vijftien wrakken is een beetje te gek. Maar hij moet niet alles gaan verbieden. Een vreugdevuur in het centrum hoort hier gewoon bij de traditie.”

Dit is het derde deel uit een serie van vier verhalen over de jaarwisseling in een aantal Nederlandse plaatsen. Morgen het slot.