Onder moderne slavernij scharen de twee VN-organisaties en Walk Free zowel gedwongen arbeid als gedwongen huwelijken omdat mensen hier door dwang, dreiging of machtsmisbruik niet vrijwillig aan kunnen ontsnappen. Tussen 2016 en 2021 steeg het aantal mensen dat dwangarbeid moet verrichten met 2,7 miljoen tot een totaal van 27,6 miljoen. Naar schatting 3,3 miljoen van hen zijn kind, van wie meer dan de helft gedwongen werkt in de seksindustrie.

Het aantal mensen in een gedwongen huwelijk steeg in dezelfde periode met 6,6 miljoen tot een totaal van 22 miljoen. Twee derde van hen is vrouw. Mensen die onvrijwillig zijn getrouwd lopen groter gevaar op seksuele uitbuiting, huiselijk geweld of dwangarbeid binnenshuis of daarbuiten, stellen de onderzoekers.

Als verklaring voor de toename wijzen de organisaties naar de coronapandemie. Die zorgde ervoor dat veel mensen hun inkomsten zagen wegvallen. Dat leidde mogelijk tot meer schuldslavernij, waarbij mensen dwangarbeid moeten verrichten totdat ze een schuld hebben afbetaald. Door de virusuitbraak vervielen bovendien meer mensen in extreme armoede, wat het risico op uitbuiting vergroot. Ook gedwongen huwelijken komen vaak voor bij families die erg arm zijn.

Ondanks die link met armoede komt moderne slavernij nog vaak voor in rijkere landen en de allerrijkste landen. Ongeveer de helft van alle gevallen doen zich volgens ILO, IOM en Walk Free voor in die delen van de wereld, bijvoorbeeld in de landbouw, huishoudelijk werk, de seksindustrie of de visserij. Vooral migranten lopen in deze landen het risico slachtoffer te worden van uitbuiting. Daarnaast komt slavernij voor bij toeleveranciers aan bedrijven in die rijke landen, bijvoorbeeld bij het delven van grondstoffen.

De organisaties baseren zich voor hun bevindingen op geanonimiseerde gegevens over mensenhandel, 68 enquêtes over gedwongen arbeid en 75 enquêtes over gedwongen huwelijken. Ze roepen overheden op om hun inspectiediensten beter uit te rusten voor de strijd tegen slavernij. Ook zou het sociaal vangnet in veel landen moeten worden uitgebreid om extreme armoede te voorkomen. Die rechten zouden dan ook moeten gelden voor migranten. Om gedwongen huwelijken tegen te gaan, opperen de organisaties een leeftijdsgrens van 18 jaar om te mogen trouwen en een algeheel verbod op het huwen van mensen tegen hun wil in.