D66 en ChristenUnie steunen wel het verzoek van de twee om de Raad van State eerst om een spoedadvies te vragen over de tijdelijke rem op gezinshereniging voor erkende vluchtelingen. Daarmee hebben GroenLinks en PvdA echter nog geen Kamermeerderheid achter zich.

D66 en ChristenUnie vinden zo’n advies „verstandig en logisch”, zeiden de Kamerleden Anne-Marijke Podt (D66) en Don Ceder (CU). Samen met SP, PvdD, DENK, Volt, BIJ1 en Gündogan blijft de steun daarmee op dit moment steken op 68 Kamerleden.

Eind augustus besloot het kabinet tot een nareisbeperking tot eind 2023. Het kabinet weet dat de juridische houdbaarheid van deze maatregel „geen zekerheid” is. Maar omdat het kabinet waarborgen inbouwt, denkt staatssecretaris Van der Burg (Asielbeleid) dat de tijdelijke nareisbeperking desondanks voor de rechter stand zal houden.

Het kabinet is evenmin van plan nu een advies aan de Raad van State te vragen, maakte Van der Burg duidelijk in het bijna elf uur durende debat over de asielcrisis. Het is volgens de bewindsman vooral gebruikelijk de raad om haar oordeel te vragen wanneer er een nieuw wetsvoorstel is ontworpen en goedgekeurd door de ministerraad. De adviseur komt dan met haar advies voordat het wetsvoorstel naar de Tweede Kamer gaat.

CDA-Kamerlid Peters keerde zich tegen het voorstel om het beleid vooraf te laten toetsen. „Die luxe hebben we niet.” De enige opzet van GroenLinks en PvdA is volgens hem dat „de enige maatregel die op korte termijn wat verlichting kan brengen” van tafel gaat. Het is volgens de CDA’er gepaster om nu eerst af te gaan op de inschatting van het kabinet, in dit geval op die van Van der Burg. „Mocht de maatregel juridisch niet houdbaar zijn, dan zal dat blijken voor de rechter, zoals dat gaat in een rechtsstaat”, aldus Peters.

Bij die gedachtegang sloot ook SGP-Kamerlid Bisschop zich aan. Hij zei zich te verbazen over al het gehamer op de juridische onmogelijkheid om maatregelen te nemen in de sfeer van de termijn van gezinshereniging. „Ik zou daar ook nadrukkelijk het humanitaire aspect naast willen zetten. Als wij niet in staat zijn om de eerste melders adequaat op te vangen, hoe kunnen wij dan borgen dat wel hele gezinnen opgevangen kunnen worden? Dan maken we in humanitair opzicht de problemen alleen maar groter”, zo stelde hij.

In de brief waarin het kabinet twee weken geleden het asielakkoord aankondigde, staat ook te lezen dat Rutte IV vanaf komend najaar een begin wil maken met „een fundamentele heroriëntatie” op het huidige asielbeleid en de inrichting van het asielstelsel. Het beleid moet op orde worden gebracht met snellere en zorgvuldiger asielprocedures, een stabielere uitvoering, het tegengaan van overlast en met het sneller starten met integratie of terugkeer, zo schreef Van der Burg.

Heet hangijzer daarbij is of het kabinet ook wil bezien wat de mogelijkheden zijn voor het aanpassen van internationale asielverdragen en EU-richtlijnen. Op initiatief van SGP en JA21 laat het kabinet al nagaan wat de voors en tegens zijn van een asielquotum.