Het is een onwezenlijke vlucht. Gelaten hulpverleners voorin, uitgelaten toeristen achterin. Voordat Martinair de gedupeerde Nederlanders uit het rampgebied van Zuidoost-Azië kan repatriëren, moet de chartermaatschappij eerst nog even een vrachtje vakantiegangers afzetten in de Egyptische badplaats Hurghada aan de Rode Zee.

Vrolijke kerstversiering hangt aan de bagagebakken, tegen het plafond. „Een goede vakantie gewenst en graag tot ziens”, groet de gezagvoerder opgewekt vanuit de cockpit. Met dezelfde woorden heeft zijn collega vorige week ook vakantiegangers in Colombo aan de grond gezet.

Een uur later vervolgt de Boeing 767-300 van Martinair -de Koningin Beatrix- zijn in totaal veertien uur durende monstervlucht met twee tussenstops. Ook net boven Dubai, in de Verenigde Arabische Emiraten, zet het toestel zijn wielen even aan de grond om bij te tanken.

Aan boord trekt een bont gezelschap van reisorganisaties schouder aan schouder op naar het rampgebied: Hotelplan, SRC, Special Traffic, Olympia en Fox. „Normaal gesproken zijn wij concurrenten”, zegt de gepensioneerde oud-directeur Jan Kloosterziel van Hotelplan. „Maar nu even niet. In tijden van crisis slaan we de handen ineen.”

De touroperator heeft het initiatief genomen voor deze repatriëringsvlucht. Hotelplan neemt 174 van de 272 stoelen aan boord voor zijn rekening, Fox 21, Olympia 12, SRC 20 en Special Traffic 32. De eerste berichten zijn ongunstig. Een kleine tien passagiers zouden er erg slecht aan toe zijn. Zij krijgen straks een plaatsje in de Star Class.

Aanvankelijk zou mevrouw De Boer met twee kinderen terugvliegen naar Nederland. Een derde kind is omgekomen bij het natuurgeweld in de zuidelijke kustplaats Galle. Door een vergissing van de autoriteiten moet haar man nog een keer naar de plaats des onheils om zijn overleden zoon te identificeren tussen een reeks dodelijke slachtoffers. Hartverscheurend. Mevrouw De Boer heeft daarom besloten toch in Colombo te blijven.

De Srilankaanse overheid laat -volgens islamitisch gebruik- dodelijke slachtoffers in hoog tempo in massagraven begraven. „Zwarte slachtoffers worden zonder meer in een massagraf begraven. Blanken niet”, vertelt Gerard Korsten van Special Traffic. „Het is echter ook goed mogelijk dat zwarte Nederlanders in een massagraf verdwijnen. Dan vind je ze dus nooit meer terug.”

De 767 zet met een snelheid van 875 kilometer per uur koers richting rampgebied. Boven de woestijn van Oman serveren stewardessen de opgewarmde vliegtuigprak. Boerenkool met worst. Hollandser kan het niet. Een stewardess verwijdert inmiddels alle kerstversiering uit het vliegtuig. „Uit piëteit met de slachtoffers”, laat ze weten. „Ik weet niet of het mag, maar dan plakken ze het spul er in Amsterdam maar weer op. Vrolijk Kerstfeest geldt hier even niet.”

Achter in het toestel krijgen de arts, de vier IC-verpleegkundigen en de tien, twaalf begeleiders van de hulpverlenings- en reisorganisaties een briefing van alarmcentrale Elvia voor de opvang van de getroffenen. Martinair heeft een extra gezagvoerder ingezet om getraumatiseerde gasten te helpen opvangen. „Een pet en een uniform doen het in zulke situaties altijd goed”, zegt piloot F. F. Botman. De klus voor de hulpverleners is zwaar. „Na zo’n lange vlucht met slaapgebrek moet je het uiterste geven”, zegt Janneke Stapel van Alarmcentrale Elvia.

Om kwart over elf Nederlandse tijd zet het toestel zijn wielen aan de grond. Het medisch team -gewapend met stethoscopen en hartslagmeters- ontfermt zich in Colombo over twee vrouwen. „Die zijn helemaal de weg kwijt”, zegt Korsten. Ook een Nederlandse jongen is er slecht aan toe. „Die heeft moeten zwemmen voor zijn leven.”