De apostel Paulus spreekt erover in zijn indrukwekkende hoofdstuk 13 van de eerste Korinthebrief. „Maar de meeste is de liefde.” Gods Woord leert en wijst ons een weg, een taal die iedereen kan leren spreken. De taal van verbinding, vriendelijkheid, vrede, verzoening en vergeving. De taal van de liefde is een universele, Bijbelse wereldtaal. Op de leerschool van de Heilige Geest is deze taal te leren. Collegegeld is niet nodig. Wachttijden en een selectieprocedure ontbreken. Iedereen kan zich aanmelden en zeggen: „Heere, leer mij Uw Taal te verstaan en te spreken.”

Het studiemateriaal is de Bijbel. Vooral de negen vruchten in Galaten 5:22 krijgen daarin specifieke aandacht. De samenleving, de school, het kantoor, de bedrijfshal, de bouw, de verpleging, de thuissituatie en de sociale media zijn geschikte stageplekken. Er hoeft geen eindexamen gedaan te worden. Bidden en werken (”ora et labora”) zijn de doelstellingen. Inzet en oefening zijn onmisbaar.

Paulus zet een en ander voor ons op een rijtje: „De liefde is geduldig, zij is vriendelijk, de liefde is niet jaloers, de liefde pronkt niet, zij doet niet gewichtig, zij handelt niet ongepast, zij zoekt niet haar eigenbelang, zij wordt niet verbitterd, zij denkt geen kwaad, zij verblijdt zich niet over de ongerechtigheid, maar verheugt zich over de waarheid, zij bedekt alle dingen, zij gelooft alle dingen, zij hoopt alle dingen, zij verdraagt alle dingen” (1 Korinthe 13:4-7).

Respectvolle taal

Toen tweeduizend jaar geleden aan de Chinese filosoof en politicus Confucius werd gevraagd wat hij als eerste zou doen wanneer hij het land zou mogen besturen, antwoordde hij: „Ik zou de taal zuiveren. Want als de taal niet zuiver is, ontstaan er misverstanden en verdwaalt het volk.”

Nu de vakantie voorbij is en de scholen weer zijn begonnen, pleit ik dan ook voor ”goede taal”, gezuiverd van vloek- en scheldwoorden, van racistische en discriminerende woorden. Laten we gaan voor taal die niet polariseert en geen individuen of groepen uiteendrijft. Een gemeenschappelijke en respectvolle taal van de liefde.

We leven in een onrustige, haastige en complexe wereld. Laten we lastige situaties vooral niet bagatelliseren. Individuen en groepen hebben vaak te maken met zware en uitzichtloze situaties. Toch spreken we vaak voor onze beurt, zonder dat we de context en persoonlijke situaties van mensen kennen. Maar ook vaak heel onnodig, te kort door de bocht, worden er onverstandige dingen geroepen en conclusies getrokken.

Volgens de socioloog Abram de Swaan leven wij in een aanstootsamenleving. Op de sociale media fulmineren mensen op van alles en nog wat. Wat is er veel miscommunicatie, harde en veroordelende taal.

Moed en lef

Gelukkig wijst Paulus ons in 1 Korinthe 13, in zijn lied van de liefde, een uitnemender weg. Geen gemakkelijke weg, maar wel een taal die men zich eigen kan maken door gebed en oefening, met vallen en weer opstaan.

Laten we de moed en het lef hebben om met deze taal te werken aan een taalvriendelijke samenleving, waarin we veilig kunnen leven, werken, leren, discussiëren, dialogiseren en recreëren. Dan moeten we dicht bij huis beginnen. Een vriendelijk woord of gebaar zet wel degelijk zoden aan de dijk. Respectvolle, liefdevolle, begripvolle en invoelende taal. Complimenten, goede woorden. Woorden zijn wortels en woorden hebben wortels. Wat voor woorden wil je zaaien, wortel laten schieten en laten groeien en bloeien? Aangename woorden of bittere, kwetsende woorden? Vloek- en scheldwoorden of vriendelijke, liefdevolle woorden? „Tussen de droom van morgen en de spijt van gisteren ligt de kans van vandaag”, las ik eens. En Dietrich Bonhoeffer zei: „Niets doen is ook een keuze.”

De auteur is gastdocent en docententrainer
vo/mbo/hbo namens KlasseTaal.