Poetin uit kritiek op graandeal en wil afspraken herzien
De Russische president Vladimir Poetin wil de graandeal met Oekraïne herzien omdat ontwikkelingslanden en Rusland er volgens hem mee worden bedrogen. Met dit akkoord werd de export van Oekraïense voedingsmiddelen over zee deze zomer na maanden van oorlog hervat.
Poetin verklaarde op een economisch forum in de oostelijke havenstad Vladivostok dat te veel graan naar de Europese Unie gaat, iets wat volgens hem ten koste gaat van armere landen. Rusland zei in juli, toen de deal tot stand kwam, dat het tegengaan van voedseltekorten in ontwikkelingslanden een belangrijke reden was om de afspraken te maken.
Daarnaast wordt volgens Poetin een ander deel van de deal, dat belemmeringen voor de Russische export wegneemt, niet uitgevoerd. Zowel Rusland als Oekraïne is wereldwijd een belangrijke exporteur van graan. Oekraïne zegt dat de voorwaarden voor het akkoord streng worden nageleefd. Er is geen aanleiding om de afspraken te herzien, aldus Kiev.
Een adviseur van de Oekraïense president omschrijft Poetins uitspraken als „verbijsterend” en benadrukt dat de graandeal alleen draait om vrachtschepen in de Zwarte Zee. „Rusland kan niet dicteren waar Oekraïne zijn graan naartoe moet sturen. En Oekraïne dicteert dat ook Rusland niet.”
Poetin sprak op het forum over het mogelijk beperken van de export naar de EU en beloofde de kwestie te bespreken met de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. Turkije en de Verenigde Naties hielpen in juli bij het sluiten van de deal. Schepen konden de Oekraïense havens niet verlaten als gevolg van de Russische invasie, die eind februari begon.
Sinds het graanakkoord werd gesloten, hebben ongeveer negentig schepen Oekraïne verlaten of zullen dat op korte termijn doen. Twee schepen waren van het Wereldvoedselprogramma (WFP), met als bestemmingen Djibouti en Jemen. Vooral Turkije neemt veel graan in ontvangst, ruim 368.000 ton. De EU krijgt bijna 760.000 ton. Er gaan ook schepen naar andere landen, waaronder China, India en Iran.