Graag willen jongeren een goed gesprek over de belangrijke dingen in het leven. Ze vinden een bruikbaar advies van iemand met levenservaring belangrijk. Dat zijn allereerst de ouders, maar ook ambtsdragers, catecheten en predikanten. De adviezen die ze van ‘de kerk’ krijgen, bespreken ze met leeftijdsgenoten en wegen ze naast wat ze horen van ouders en via internet verzamelen.

Jongeren hebben van de kerk niet alleen de preken, maar ook de levensverhalen nodig. Over hoe mensen de geloofswaarheden in de praktijk beleven. Ze willen niet alleen horen hoe het moet –dat lijkt vaak onbereikbaar– maar ook hoe het gaat. Hoe word je ervan overtuigd dat de Bijbel waar is? Hoe krijg je een vertrouwelijke omgang met God? Hoe krijg je die gevoelens van berouw en liefde tot God? Hoe weet je zeker dat God aanwezig is in je leven? Hoe weet je dat God je gebeden verhoort?

Andersom heeft de kerk ook de jongeren nodig. Zij hebben goede antennes voor nieuwe trends en ontwikkelingen. Ze voelen aan in welk opzicht de kerk een vreemde eend is in de bijt van de wereld. Jongeren kunnen de kerk helpen de tijdgeest te doorzien.

De kerk heeft jongeren ook nodig voor het evangelisatiewerk. Zij kunnen gemakkelijker dan de ouderen een brug slaan naar onkerkelijken. Ze kunnen zich ook inzetten voor activiteiten voor ouderen, voor het inzamelen van geld voor goede doelen, enzovoort.

Barrières voor gesprek

Een van de barrières voor gesprek met jongeren is een gebrek aan veiligheid. Vaak hebben docenten bijvoorbeeld tijdens werkweken meer persoonlijke gesprekken dan in de gewone lessen. De sociale druk van de klas ontbreekt dan en de ongewone omstandigheden maken studenten opener.

De meeste jongeren zullen op catechisatie niet de veiligheid ervaren die nodig is om hun echte vragen te stellen. Zeker niet als de catecheet verkeerde antwoorden uitgebreid weerlegt. Vooral bij oudere catechisanten is het nodig om wat ruimte te laten en meer getuigend te onderwijzen, in plaats van afwijkende meningen af te keuren. Veiligheid ontbreekt ook al op huisbezoek, omdat de rest van het gezin erbij zit.

Een andere barrière is dat ouderen en jongeren soms in gescheiden werelden leven. Ze praten weinig met elkaar. Voor jongeren lijkt het soms alsof ouderen helemaal niet geïnteresseerd zijn in hun leven. Echte liefde voor jongeren is de basis voor vertrouwen en gesprek. Zonder band komt de boodschap niet over. Ambtsdragers moeten daarom meer werken aan een relatie met de jongeren uit de gemeente, door dingen samen met hen te doen. Luisteren is belangrijker dan de goede antwoorden geven. Een catecheet zei eens: „De vijf minuten voordat ik begin, zijn belangrijker dan de dertig minuten dat ik spreek. Die vijf minuten zijn de gelegenheid om verbinding met de jongeren te maken en je interesse te tonen.

Ambtsdragers hebben soms het idee dat ze de leer van de kerk moeten verdedigen. Ze komen daardoor over alsof ze alles precies weten en nooit twijfelen. Jongeren hebben vaak moeite om zich daarin met hen te identificeren. Ze denken dat ambtsdragers de twijfels die zij hebben zelf nooit hebben gehad. Om deze barrière te overwinnen, is het belangrijk je kwetsbaar op te stellen en juist te vertellen hoe je zelf hebt geworsteld met twijfels.

Uitstel

Achter een modern uiterlijk kunnen een teer geweten en een biddend hart schuilgaan. Achter een degelijk uiterlijk kan een dubbel-
leven worden verborgen. Beoordeel jongeren niet op hun uiterlijk. Veronderstel niet dat jongeren liever in een keet zitten dan in een kerk. Vraag eenvoudig wat belangrijk is voor hen en geef vertrouwen, ook als ze verkeerde keuzes maken.

Laten we ons richten op de wezenlijke zaken, op onze relatie met God. Veel jongeren denken dat je, als je de Heere dient, geen vreugde meer kent in je leven en nergens van genieten kunt. Ze denken dat een kind van God niets meer mag. Dus stellen velen het uit om de Heere te zoeken. Probeer deze
barrière te doorbreken door steeds het wezenlijke aan de orde te stellen en niet te verzanden in lange discussies over wat wel of niet mag. Delen we met onze jongeren de vreugde die we ontvangen in het leven met de Heere?

Eigen woordkeus

Jongeren gebruiken vaak niet meer de woorden die vanaf de preekstoel worden aangereikt om hun gevoelens en ervaringen te verwoorden. Ze kiezen vaak woorden uit Sela-
liederen, woorden die dichter bij hun eigen spraakgebruik liggen, om dingen van hun hart te vertellen. Het is van het grootste belang om door te praten totdat je begrijpt wat bedoeld wordt. Wat oppervlakkig klinkt, kan een erg aangevochten geloof verbergen.

Waardevast

Wat hebben wij jongeren te bieden? Vooral het uitzicht op het eeuwige leven, dat waardevast is. Een vaste hoop op de trouwe God die over de dood heen meegaat. Daarnaast ook het horen bij een kerk waarin men naar elkaar omziet en samen de Heere zoekt te dienen.

Uitgebreid klagen over secularisatie is zinloos. Jongeren kunnen het niet helpen dat ze in deze tijd leven. Bovendien gaat de secularisatie ouderen net zo goed aan.

De reformatorische gezindte neemt het waardenpatroon van de maatschappij over. Daarin is genot een van de belangrijkste waarden geworden. Hebben wij nog de geestelijke kracht om een ander voorbeeld te laten zien aan onze jongeren? Door niet te kiezen voor de rijkdom van de wereld, voor de droom van het genot, maar voor een leven van zelfverloochening en dienstbaarheid? Christus is arm geworden voor Gods Koninkrijk. Hoe geloofwaardig is dan ons beroep op de christelijke liefde als kerndeugd van het christelijk geloof, als we geen zichtbare offers brengen, zodat de wereld bereikt kan worden met het Evangelie?

Geef het voorbeeld

Durf jongeren te stellen voor de keus zich te binden aan de dienst van God en Hem te zoeken in afhankelijkheid. Volhard in het gebed voor hen. Geef in je eigen leven het voorbeeld van gehoorzaamheid.

Gebruik bepaalde gelegenheden om door te stoten tot het hart. Als er een persoonlijke vraag komt. Bij een ongeluk, een ernstige ziekte, een sterfgeval. Of bij tegenslag. Praat daar dan over door en geef geen voorrang aan wat op het programma staat. Help jongeren om Gods hand in hun leven te zien. Gods Woord is een betrouwbare gids om voorspoed en tegenslag te duiden.

De auteur was docent godsdienst aan het Hoornbeeck College, Locatie Rotterdam en drie jaar lector van het lectoraat ”Vorming vanuit de Bron”. Dit artikel omvat een gedeelte van de lezing die hij op 30 augustus hield tijdens de Haamstedeconferentie in Elspeet.