Dat LangeLand zijn SEH-afdeling een deel van de week moet sluiten, is in de achterliggende twee coronajaren niet eerder voorgekomen, zegt woordvoerster van het ziekenhuis Jeanette Koster-Olthof. Het komt wel vaker voor dat de SEH tijdelijk een uur of twee geen patiënten meer opneemt, de zogenaamde presentatiestops.

De noodmaatregel ging vorige week dinsdag in en duurt naar verwachting tot 1 oktober. Tegen die tijd verwacht het ziekenhuis weer voldoende capaciteit te hebben om de SEH de hele week open te kunnen houden.

LangeLand zag zich gedwongen de SEH drie dagen in de week te sluiten als gevolg van ziekteverzuim en personeelsgebrek. „We hebben te maken met een structureel tekort aan SEH-artsen en anios”, zegt Koster. Anios zijn artsen die de basisopleiding geneeskunde hebben gevolgd, maar zich niet verder specialiseren.

Hard gelag

„Voor ons is het een hard gelag”, zegt David Baden, SEH-arts en voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Spoedeisende Hulp Artsen (Nvsha). „Wij waarschuwen al jaren dat de drukte in de zorg toeneemt en dat we ons zorgen maken over personeelstekorten op de SEH.”

Baden pleit voor het verhogen van het aantal opleidingsplekken. Om alle 80 SEH’s in Nederland 24/7 te kunnen bemensen, zijn 1200 SEH-artsen nodig. Terwijl er maar zo’n 600 zijn. „We leiden 40 SEH-artsen per jaar op. Dat betekent dat we 15 jaar nodig hebben om aan 1200 SEH-artsen te komen, ervanuit gaande dat niemand ermee stopt of met pensioen gaat. Dat is onrealistisch. Daarom moet het aantal opleidingsplekken verdubbelen: van 40 naar 80.”

De Nvsha-voorzitter voert jaarlijks gesprekken met het Capaciteitsorgaan, dat de toekomstig benodigde capaciteit van zorgmedewerkers onderzoekt en de overheid daarover adviseert. Binnenkort komt het orgaan met een nieuwe raming.

Reistijd

Ziekenhuizen in de regio krijgen de roosters rond dankzij de inzet van SEH-verpleegkundigen die op zzp-basis worden ingehuurd, zegt Mariëlle Bakker, woordvoerster van het Regionaal Overleg Acute Zorg-west. „Maar de echte oplossing zit in meer mensen opleiden.”

Zowel Bakker als Baden hebben niet eerder meegemaakt dat een SEH-afdeling voor langere tijd moet sluiten vanwege personeelsgebrek. Bakker: „Dit is echt uitzonderlijk.”

Patiënten uit Zoetermeer die voor een SEH-opname voorheen bij het LangeLand terecht konden, worden nu –op wijkniveau– verdeeld over zes omliggende ziekenhuizen. Huisartsen –het eerste aanspreekpunt bij een acute zorgvraag– zijn daarvan op de hoogte gesteld.

De omliggende ziekenhuizen zien per dag een paar extra patiënten, weet Bakker. „Dat is nog te doen.”

Voor patiënten betekent de verandering iets meer reistijd. Uit een bereikbaarheidsanalyse van het RIVM blijkt dat mensen nu gemiddeld 13 minuten nodig hebben om het dichtstbijzijnde ziekenhuis te bereiken. Voorheen was dat gemiddeld 7 minuten.

Dat een SEH langdurig sluit, is „verre van ideaal”, stelt Baden. „Mensen komen soms meerdere keren op de SEH als hun chronische ziekte verslechtert, bijvoorbeeld bij longemfyseem. Dan is het fijn als ze in hun eigen ziekenhuis komen en met de eigen arts kunnen overleggen. Ik denk ook aan mensen die naar de SEH moeten vanwege een gebroken been, maar al bekend waren bij het ziekenhuis vanwege een hartkwaal. Voor een SEH-arts is zo’n voorgeschiedenis goed om te weten.”

Buikgriep

Het Antonius Ziekenhuis in Sneek sluit een extra operatiekamer als gevolg van ziek personeel. „Normaal is het ziekteverzuim zo’n 4,5 procent; nu gaat het richting de 10 procent”, zegt woordvoerster Mente Kroon. Onder het personeel gaan met name buikgriep en corona veel rond. Vooral op de verpleegafdeling zijn veel zorgmedewerkers ziek, zegt Kroon. Dat beïnvloedt het aantal patiënten dat geopereerd kan worden, omdat deze na een operatie op de verpleegafdeling mogen herstellen.