Mark Rutte is een merk, in binnen- en buitenland
Premier Mark Rutte is dinsdag één dag langer premier dan wijlen premier Ruud Lubbers. Dat moet, hoe bescheiden hij er ook over spreekt, voor de historicus Rutte een bijzondere mijlpaal zijn.
Zelf noemt hij het een voetnoot in de geschiedenis. Maar als Mark Rutte zaken klein gaat maken, is er nogal eens iets groots aan de hand. Boze tongen beweren zelfs dat de premier er alles aan gedaan heeft om deze mijlpaal te bereiken. Anderen fluisteren dat hij, nu het record op zijn naam staat, wel snel zal kiezen voor een baantje in Brussel.
Het kan niet anders of een premier die 4310 dagen in het Torentje zit, krijgt te maken met kritiek. En jaloezie. Want dat de VVD, de partij van Rutte, ondanks alles wat er onder zijn kabinetten mis is gegaan in de peilingen nog steeds de grootste partij is, wekt bij velen afgunst. Politieke tegenstanders sommen met graagte dan ook alle fouten op die onder zijn bewind zijn gemaakt. Slechts weinig politici kunnen de zon in het water zien schijnen, zo blijkt. Gelukkig zijn er enkele uitzonderingen.
Niemand had in 2010 gedacht dat Mark Rutte zo lang zijn stempel zou drukken op de Nederlandse politiek. De leider van de liberalen moest eerst door de mastodonten in zijn partij op de been gehouden worden. Noem ze de zijwieltjes van zijn Haagse fietsje. Maar al snel had de premier die zijwieltjes niet meer nodig en fietste hij, al happend in een appel, zwaaiend door de Haagse politiek. Terwijl het politieke landschap verkruimelde, was hij de man die met ongekende lenigheid meerderheden wist te krijgen voor zijn plannen. Zijn intuïtie en zijn goede gevoel voor menselijke verhoudingen maakten hem van een gewoon kamerlid tot een gezaghebbend staatsman. Rutte is een merk, niet alleen in eigen land, maar ook daarbuiten. Niet veel regeringsleiders durfden president Trump in het openbaar tegen te spreken. Maar Rutte deed het. En in de EU wordt, bij moeilijke kwesties, steeds vaker naar Rutte gekeken voor een oplossing.
Ondertussen is er ook genoeg te noemen wat onder het bewind van Rutte heel erg fout ging, zoals de toeslagenaffaire en de kwestie Omtzigt. Natuurlijk is dat niet alleen zijn schuld, maar hij heeft er wel een belangrijk aandeel in gehad. Zijn stuitende gebrek aan al dan niet actieve herinneringen heeft er voor gezorgd dat de ‘zon’ van zijn staatsmanschap in de loop der jaren steeds minder helder ging schijnen en inmiddels flets aan het politieke firmament staat. Zijn politieke houdbaarheid staat volop ter discussie.
Feit blijft dat die discussie vooral gevoerd wordt onder zijn politieke tegenstanders. Die voor het gemak vergeten dat het maar de vraag is of er een andere politicus te vinden is die meerderheden weet te vormen in een Tweede Kamer met twintig fracties, waarvan de grote volkspartijen zoals CDA en PvdA inmiddels zijn gedecimeerd.
Voor Rutte zelf is het tijd aan z’n opvolging te gaan werken. Een goed gekozen moment van terugtreden bepaalt immers in belangrijke mate de grootheid van een leider.