Sinds de Russische inval in Oekraïne zijn met name de energieprijzen flink opgelopen. Daardoor moest de centrale bank nu eigenlijk wel ingrijpen. Bij het rentebesluit stelt de ECB het gezien de huidige inflatierisico’s „passend” te vinden om nu een grotere eerste stap te zetten dan eerder aangegeven. Later dit jaar gaat de rente mogelijk nog verder omhoog, maar over de omvang van toekomstige rentestappen laat de ECB zich in het rentebesluit van donderdag nog niet uit. Dat wordt bij volgende rentevergaderingen telkens opnieuw bekeken.

Wanneer de ECB de rente opvoert, verhogen banken over het algemeen ook bijvoorbeeld hun hypotheekrentes. Veel banken hebben dit afgelopen maanden al gedaan, omdat ze zagen aankomen dat de centrale bank met deze stap zou komen. Nu wordt lenen dus duurder en dat zorgt er naar verwachting voor dat mensen en bedrijven wat minder geld uitgeven, waardoor de vraag in de economie afneemt en de prijzen op den duur minder hard zullen stijgen.

Agressieve rentestappen, zoals nu aangekondigd, kunnen wel voor onrust zorgen op de obligatiemarkten. Om dat te voorkomen heeft de ECB tevens een nieuw crisisinstrument aan zijn gereedschapskist toegevoegd. Daarmee kan de centrale bank als dat nodig is met gerichte aankopen van obligaties de markt tot bedaren brengen. Er werd al gevreesd dat landen als Italië anders zomaar in de financiële problemen konden komen.

De rente was door de centrale bank in de loop der jaren teruggebracht tot een historisch laag niveau. Dat deed de ECB om de economie van de eurozone aan te jagen. De zogeheten depositorente lag zelfs al een hele tijd 0,5 procent onder nul. Dit rentetarief gaat nu dus naar 0 procent. Dat betekent dat banken niet meer hoeven te betalen voor geld dat ze tijdelijk bij de ECB stallen.

ECB-president Christine Lagarde geeft later op de middag nog een persconferentie om het rentebesluit toe te lichten. Ze had sinds haar aantreden in november 2019 de rente nog niet eerder aangepast. De laatste keer dat de rente in de eurozone werd verhoogd was toen de Fransman Jean-Claude Trichet nog de hoogste baas was bij de ECB. Zijn opvolger Mario Draghi voerde sinds eind 2011 alleen maar renteverlagingen door.