Asielzoekers leven in ongezonde noodopvang, waarschuwt inspectie
De omstandigheden voor asielzoekers op een deel van de noodopvanglocaties in Nederland zijn volgens de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) „schrijnend, zorgelijk en ongezond”. De inspectie ging in mei en juni na het krijgen van „ernstige signalen” over de leefomstandigheden in noodopvanglocaties langs bij zes locaties en bij het aanmeldcentrum voor asielzoekers in Ter Apel.
De omstandigheden op noodopvanglocaties verschillen sterk van elkaar, concludeert de inspectie. Asielzoekers verblijven in onder meer stacaravans, riviercruiseschepen, hotels en evenementenhallen. Sommige locaties hebben goede voorzieningen en mogelijkheden tot privacy. Op andere locaties zag de inspectie „vluchtelingen die al maandenlang, vrijwel zonder privacy, met voortdurende geluidsoverlast in grote groepen bijeen leven. Jonge kinderen en hun ouders verblijven dan, slechts afgeschermd door dunne schotten met een gordijntje in de directe nabijheid van bijvoorbeeld grote groepen alleenstaande mannen.”
Een verhoogd risico op schade aan de gezondheid is daar wat betreft de inspectie „onvermijdelijk”. Bovendien verschilt het sterk hoe de gezondheidszorg voor asielzoekers (GZA) op de locaties georganiseerd is en hoe bereikbaar zorgverleners zijn. Als de GZA een eindje reizen is, zijn asielzoekers afhankelijk van taxivervoer. Taxi’s zijn echter niet altijd beschikbaar vanwege onder meer personeelstekorten. „Daardoor kunnen bewoners te laat of niet bij afspraken bij zorgverleners komen”, concludeert de inspectie.
Los van de leefomstandigheden geeft het gebrek aan toekomstperspectief door slepende asielprocedures overal „veel spanning”. De inspectie stelt dan ook dat asielzoekers „zo snel mogelijk” duidelijkheid moeten krijgen over hun asielprocedure. Verder moeten leefomstandigheden op opvanglocaties beter en is het niet de bedoeling dat asielzoekers te lang op een noodopvanglocatie moeten blijven. „Laat noodopvang minimaal en kortstondig zijn”, aldus de inspectie.
In totaal zijn in Nederland momenteel 44 noodopvanglocaties voor asielzoekers, naast de 74 reguliere asielzoekerscentra. Het aantal bewoners staat momenteel op zo’n 40.000 in totaal. Het Rode Kruis noemde de leefomstandigheden in Ter Apel eerder deze maand al „onmenselijk”. VluchtelingenWerk Nederland laat in een reactie weten de zorgen te herkennen. „Het sluiten van schadelijke opvanglocaties moet net zoveel prioriteit krijgen als het vinden van opvangplekken om Ter Apel te ontlasten”, meent de organisatie.