Groningen bidt voor het leed na de aardbevingen
Met enige scepsis leven de bewoners van het Groningse aardbevingsgebied toe naar de verhoren die de parlementaire enquêtecommissie aardgaswinning maandag begint. „De mensen hebben te veel meegemaakt om er iets groots van te verwachten.”
Ds. C. Kanis, voorzitter van het Platform Kerk en Aardbeving, heeft daar al het nodige van gezien in de vierenhalf jaar dat hij predikant in het gebied is. Zijn vrijgemaakt gereformeerde gemeente in Loppersum/Westeremden telt zo’n 260 leden, onder wie veel jonge gezinnen. „Een derde tot de helft van hen zit in een procedure voor herstel van hun woning en vergoeding van de schade. Verreweg de meesten van hen zijn geen stap verder gekomen in de vierenhalf jaar dat ik hier sta.”
Komende zondag geeft ds. Kanis hun extra aandacht in preek en gebed. Maar niet alleen zij; „we hebben ook mensen in de gemeente die bij betrokken instanties werken. En plaatselijke en provinciale politici, die zich voor de bevolking inzetten en daarbij in botsing komen met de landelijke overheid. We hopen voor hun werk te bidden.”
Dat gebeurt zondag –tijdens de jaarlijkse Groningenzondag– in de wijde omtrek. In de nieuwsbrief die het platform woensdagmiddag verstuurde, klonk de oproep: ”Bid mee voor het menselijk leed in Groningen als gevolg van de aardbevingsproblemen.”
Overheid eren
De aandacht voor die problematiek blijft niet beperkt tot één zondag per jaar. „Het is een deel van het leven hier, dus ik noem het regelmatig in het gebed of als voorbeeld in een preek”, zegt de Loppersumse predikant. „Toen ik preekte over het eren van de overheid, werd het wel even stil in de kerk. ’k Heb er toen op gewezen dat Paulus zich liet arresteren en de overheid de eer wilde geven die haar toekomt. Tegelijk volgde hij de regering niet klakkeloos; hij ging zijn eigen gang en verkondigde het Evangelie. Zo mogen wij ook kritisch omgaan met het overheidsbeleid.”
Daar is volgens de Groningers ook alle reden toe. „De landelijke overheid is al zoveel toezeggingen niet nagekomen dat de houding van de mensen in deze regio nu is: eerst zien, dan geloven”, zegt ds. Kanis. „Ik heb in die vierenhalf jaar nog maar weinig beloften waargemaakt zien worden.”
Lang wachten
Voorbeelden zijn er bij de vleet. „Een gezin in mijn gemeente verhuisde tweeënhalf jaar geleden binnen Loppersum. De nieuwe woning werd niet opgeknapt, want eerst zou die door de overheid worden versterkt. Als dat gebeurt, moet je minimaal een halfjaar je huis uit, want dan wordt dat van de fundering tot het dak aangepakt. Dat zou binnen een halfjaar gaan gebeuren. Maar het gezin zit al tweeënhalf jaar te wachten. Al die tijd is het zelf niet gaan schilderen en behangen, want dat heeft geen zin.
Een ander gezin zit al anderhalf jaar in een wisselwoning. Nu is eindelijk hun nieuwe huis in aanbouw, veel later dan de bedoeling was.”
Frustraties
In augustus is het tien jaar geleden dat een aardbeving Huizinge trof, zeven kilometer bij Loppersum vandaan. Met een kracht van 3,6 is het de krachtigste aardbeving die ooit gemeten is in de provincie Groningen. Na tien jaar zitten velen nog steeds met de gevolgen. „Ze zijn gefrustreerd door de vele procedures en instanties”, zegt ds. Kanis.
De meeste Groningers hebben volgens de predikant met de problemen leren leven. „Sommigen zitten echter zo vast in de dossiers dat het hun bestaan beheerst. Het is dan mijn pastorale taak om verwachtingen te temperen.”
Alle gemeenteleden hebben met de aardbevingsproblematiek te maken. „In bijna elk gezin waar ik kom, gaat het erover.” Vragen bij het Godsbestuur komt ds. Kanis niet veel tegen. „Dat komt omdat deze problemen een duidelijke oorzaak hebben: een overheid die tekortschiet, ook in het nakomen van beloften.”
Op de suggestie om de Groningse gaskraan weer wijder open te zetten, zodat de import vanuit Rusland kan worden verminderd, wordt verschillend gereageerd. „Uit solidariteit met Oekraïne zeggen velen buiten de regio: Doe maar, als de regering de schade maar compenseert. Binnen de regio is er geen vertrouwen dat die compensatie er daadwerkelijk komt. Gelukkig is ook staatssecretaris Vijlbrief duidelijk: meer gaswinning zou het veiligheidsrisico in dit gebied vergroten en dat kan niet.”
Geestelijke verzorging
Ds. Kanis bidt zondag ook voor de Tweede Kamerleden die de parlementaire enquête uitvoeren. „Ze zijn hier geweest en hebben in ons kerkgebouw gesproken met mensen die bij de geestelijke verzorging betrokken zijn.” Vooral ook voor mensen die niet tot een geloofsgemeenschap behoren, is het team van Geestelijke verzorging aardbevingsgebied (GVA) actief. Vorige maand werd bekend dat de landelijke overheid hiervoor de komende vier jaar extra geld uittrekt.
„Hopelijk leidt het parlementaire onderzoek tot waarheidsvinding en rechtsherstel”, zegt ds. Kanis. „De mensen hier verwachten echt niet dat de compensatie van de schade en de versterking van de gebouwen nu opeens sneller zullen plaatsvinden; daarvoor is er inmiddels te veel gebeurd. Maar hopelijk heeft de enquête toch wel enig positief effect.”