Herkingse kerk jubileert in een woelige wereld
„Leesgodsdienst in de keet bij W. Kardux.” Daarmee begon anderhalve eeuw geleden een gemeente in Herkingen. Nu is er een jubileum. In oktober volgt een tweede: de Herkingse gemeente behoort dan een eeuw tot de Gereformeerde Gemeenten.
Het is de vraag of de gemeente ooit officieel geïnstitueerd is; in elk geval is daarvan geen datum bekend. ”Anno 1872”, staat er in het kerkzegel dat J. H. Kalle ontwierp. Het prijkt op de omslag van ”Naar Beth-El!”, het boek uit 1984 waarin hij de geschiedenis van de gemeente beschreef.
Ouderling D. de Jong (74) kent die geschiedenis uit dat boek, en uit overlevering. Zelf komt hij uit de gereformeerde kerk in Den Bommel. Hij kwam hier in 1966 kerken toen hij verkering kreeg met een dochter van ouderling J. W. de Geus. De Jong leidde de zondagsschool. Hij werd in 2002 diaken. „Ik kon er niet omheen.” Sinds 2006 dient hij als ouderling en vanaf 2012 is hij voorzitter van de kerkenraad.
De gemeente telt 124 belijdende leden en doopleden. In de jaren vijftig waren dat er meer dan 450. Velen trokken vanwege de werkgelegenheid naar „de overkant”: van het eiland af. „Maar we mogen als gemeente nog bestaan. Er zijn zelfs wat leden bijgekomen toen de hersteld hervormde gemeente werd opgeheven.”
Doordat het gebouw nu te groot is, kon in coronatijd de hele gemeente naar de kerk komen. En nog steeds zitten de kerkgangers op corona-afstand. Ze gebruiken ook de galerij, die voordien gesloten was. Om hun zicht te bieden op de kansel, zijn twee van de kroonluchters hoger gehesen. Voor het zuiveren van de lucht is de kerk van een ionisatiesysteem voorzien.
Elke zondagmiddag
De gemeente heeft nooit een eigen predikant gehad en beroept sinds 1994 niet meer. Toch hangt er een portret in de zaal achter de kerk: van ds. H. Ligtenberg jr. Toen hij in Middelharnis stond (1978-1984), preekte hij ’s zondagsmiddags vaak in Herkingen. „Een tijd lang was dat een vaste gewoonte. Hij heeft hier toen de hele catechismus behandeld.”
In de zaal wordt catechisatie en zondagsschool gehouden. Aan de wand hangt een werkstuk van de jeugdvereniging met de tekst: „Doet aan de gehele wapenrusting Gods” (Efeze 6:11a). Een hoek is ingericht als consistoriekamer. De kerkenraad telt drie ouderlingen en één diaken.
Renovatie
In 1995/1996 is het kerkinterieur gerenoveerd. De houten vloer werd vervangen en er is nu vloerverwarming. Er kwam nieuw meubilair en nieuw dakbeschot. Het orgel en het klankbord boven de preekstoel werden met een lichtere kleur beplakt. Ook de doopschaal en de Bijbel op de katheder zijn nog origineel. Gewoonlijk verzorgen diakenen de Schriftlezing. „Een vroegere ambtsdrager las steevast voor dat het volk uit „Egijpteland” uitgeleid was.”
Aan weerszijden van de kansel hangen grote borden waarop de tien geboden zijn vermeld. Twee oude psalmborden zijn aan de zijmuren bevestigd. Bij de storm in februari waaiden er nogal wat pannen van het hoge kerkdak.
Parkeerplaatsen zijn er nauwelijks, maar dat hoeft ook niet: bijna alle leden wonen in het dorp en bijna allemaal komen ze lopend naar de kerk. Nu is er een mijlpaal in het dorpje achter de Grevelingendijk. Al anderhalve eeuw worden hier preken uitgesproken en gelezen. „De Heere werkt nog, in deze woelige wereld. Ook in onze gemeente mogen we weleens opmerken dat het Woord beslag legt.”