Stil leed van de boer vraagt om medelijden én om meelijden

Wie de colonnes trekkers niet gezien heeft, moet de luchthoorns van deze wegreuzen wel hebben gehoord. Spandoeken en andere uitingen langs de wegen lieten weinig ruimte voor twijfel over boerenstandpunten. De toespraken vanaf het demonstratieweiland op de Veluwe waren in dezelfde lijn: ons wordt onrecht aangedaan, ‘Den Haag’ zit op het verkeerde spoor, bied een eerlijk perspectief. Over demonstreren lopen de meningen in de gereformeerde gezindte uiteen. Mag je je stem verheffen tegen het wettige gezag? Wanneer gaat een manifestatie over in een demonstratie, met mogelijk schadelijke gevolgen? Of is het beter, zoals een predikant vorige week in het Reformatorisch Dagblad stelde, thuis te blijven en de gevoelde nood in gebed voor te leggen aan God? Feit is dat agrarisch Nederland in de volle breedte aanwezig was in Stroe. De dag leverde de nodige verkeersoverlast op. Trekkers die tegen de afspraken in toch routes via snelwegen kozen, geven te denken. Blokkades van wegen leveren ook geen punten op. Boeren moeten uitkijken dat ze hiermee geen goodwill verspelen. Dergelijke incidenten leiden af van de thema’s waar het echt om moet draaien. Hét grote thema is de verstoorde ecologische balans. Dé vraag is vervolgens hoe het evenwicht te hervinden. Hét antwoord is er niet, althans niet via eenvoudige oplossingen. Dat levert genoemde spanningen op. Sommigen weten daar wel raad mee en zoeken het debat. Anderen zwijgen en blijven thuis. Met een vol hoofd, met een niet te stoppen stroom gedachten. Soms al jaren. Zij staan niet voor camera’s om zich te uiten. Ze kúnnen het niet bevatten dat rechtmatig familiebezit –vaak van generatie op generatie– nu onderwerp is van discussie. Dat wat decennialang als eerlijk werk werd gezien, nu wordt beschouwd als bedreigend voor de natuur. Dat hun kinderen met dromen en ambities niet dezelfde kansen krijgen als zij. Die zwijgende groep verdient aandacht. Medelijden, zogezegd. Pastoraal, maar ook gewoon van naaste tot naaste. Een luisterend oor, niet in Stroe, maar aan de keukentafel. Dé oplossing voor de stikstofproblematiek is er niet zomaar. Wat niet-boeren zich zullen moeten realiseren, is dat medelijden met de boeren zal moeten uitlopen op meelijden: pijn verduren van een minder luxe leven, met minder vliegvakanties en autogebruik, maar ook minder transportbewegingen en een rem op sommige industriële activiteiten. De boer is daarmee niet uit de brand: ook in die sector moet het roer om. Maar dan is er geen ‘Stroe’ meer nodig om een niet eerlijk verdeelde duurzaamheidsrekening aan de kaak te stellen.

Stil leed van de boer vraagt om medelijden én om meelijden

Opinie | Commentaar

RD.nl in uw mailbox?