Noord-Macedonië en Albanië zijn al vele jaren kandidaat-lid van de EU, maar kregen nog geen toestemming om te beginnen aan de toetredingsonderhandelingen die klaarstomen voor het lidmaatschap. Bulgarije houdt dat tegen omdat de kleine buur Noord-Macedonië de Bulgaarse nationale identiteit niet genoeg zou respecteren. Tot onbegrip en groeiend ongeduld van de rest van de EU.

Nu naar verwachting ook Oekraïne en Moldavië kandidaat-lid mogen worden, werd de druk op een doorbraak in de Balkan nog veel groter. Door de ommezwaai van de partij van de Bulgaarse oud-premier Borisov doemt nu een parlementaire meerderheid op om de weg vrij te maken voor Noord-Macedonië.

Verantwoordelijk Eurocommissaris Oliver Varhelyi maant de Bulgaarse regering om het ijzer te smeden nu het heet is en het parlement meteen over Noord-Macedonië te laten stemmen. Hij dankt „oppositieleider Borisov voor het nemen van een historisch besluit voor Europa”. De Bulgaarse regering staat op omvallen, en EU-bronnen vrezen deze kans te verspelen als die niet wordt gegrepen voor het land in politieke chaos wegzakt.

De Balkanlanden die nog geen EU-lid zijn, worden donderdag in Brussel verwacht voor topoverleg. Hun positie is een belangrijk vraagstuk voor de leiders van de EU-lidstaten die later op de dag bijeenkomen voor een EU-top. Een aantal van hen zal bepleiten ook landen als Bosnië verder de hand te reiken om verbittering en jaloezie jegens Oekraïne te voorkomen.

Servië, Albanië en Noord-Macedonië dreigden eerder nog donderdag weg te blijven uit frustratie over het gebrek aan vooruitgang. Nu komen ze wel, zeggen EU-bronnen.

Premier Mark Rutte hoopt dat er snel een doorbraak komt, zei hij in de Tweede Kamer. Dat is mogelijk gemaakt door een Frans compromisplan, dat van Noord-Macedonië een aantal maatregelen vraagt om Bulgaarse zorgen weg te nemen. Frankrijk is op dit moment roulerend voorzitter van de EU. Als er een doorbraak is kunnen de onderhandelingen over Noord-Macedonië worden geopend. Bovendien is de verwachting dat dan de politieke stabiliteit in het Balkanstaatje zal toenemen, aldus Rutte.