Er is echter ook een andere manier van bubbelen. Een vorm van bubbelen waarin ik geen ontspanning zie, maar de spanning soms om te snijden is. Ik schreef al eerder een column over het leven in onze eigen bubbel, waar we maar moeilijk uit kunnen komen. Het zijn de bubbels die het wij-zij-denken bevorderen en vaak uitmonden in een vorm van polarisering die niemand in de samenleving verder helpt. Ik moet bekennen: hoewel ik mijn best doe om elke keer weer bewust uit mijn bubbel te stappen, zit ik er soms sneller weer in dan dat ik zelf wil.

In het Nederlands Dagblad van 27 mei staat een persoonlijk interview met politicoloog en schrijver Kiza Magendane. Hij wordt bevraagd op het wij-zij-denken. De journalist legt Kiza deze stelling voor: „Niemand wil terug naar de tijd van verzuiling.” Kiza stelt als antwoord een tegenvraag: „Waarom niet?”

Hoewel Kiza zichzelf progressief noemt, kan hij elementen van de verzuiling waarderen. Hij zegt daarover: „Tijdens de verzuiling hadden mensen hun eigen groepen, maar de elite wist elkaar te vinden en zocht naar gezamenlijkheid. Een gezamenlijk verhaal. Het wij.” Hij vervolgt even later met: „Ik zou pleiten voor een Verzuiling 2.0. En dat niemand de macht heeft over de publieke ruimte. Maar dat we een plek hebben waar wij met elkaar bepalen hoe we met elkaar omgaan. Het is een plek van verbeeldingskracht.”

Het interview met Kiza bleef bij me haken. Verzuiling brengt het gevaar met zich mee dat we het in onze eigen bubbel leuk en goed hebben met mensen die dicht bij ons staan. Kiza inspireert mij met zijn Verzuiling 2.0. Vooral als het gaat om die gezamenlijke plek waar we allemaal een stem hebben in hoe we met elkaar omgaan. Een plek waar we het niet met elkaar eens hoeven te zijn, maar waar we elkaar wel proberen te begrijpen. Een plek waar we met elkaar in gesprek zijn en echt naar elkaar luisteren. De plek waar ik persoonlijk word uitgedaagd om buiten mijn eigen denkbeelden te stappen en kritisch te reflecteren op datgene waar ik voor sta.

Ik vind het een verademing als ik in mijn werk mensen tegenkom die mij vragen stellen over wat geloven voor mij betekent en waarom ik in het leven sta zoals ik in het leven sta. Ik vind het een verademing als ik wereldwijd mensen tegenkom met wie ik samenwerk, terwijl we op een open manier het gesprek voeren. Zo vonden er afgelopen week op ons kantoor stevige inhoudelijke discussies plaats met collega’s uit Oeganda, Ethiopië, Burkina Faso en Nederland.

De collega’s uit Afrika begrepen niet waarom Nederland zo’n stevig standpunt inneemt in het conflict tussen Oekraïne en Rusland. „Waarom laten jullie het verder escaleren in plaats van dat jullie het laten de-escaleren?” Natuurlijk hadden we onze antwoorden klaar en dachten we wel uit te kunnen leggen waarom we het gevaar vanuit Rusland niet moeten onderschatten. We werden het niet over alles eens, maar met het delen van hun opvattingen zorgden de collega’s uit Afrika wel voor verrijking van ons perspectief.

Diezelfde verrijking ervoeren we toen we over zuidelijk leiderschap discussieerden. We hadden eerst onze gedachten op papier gezet. Hoe zorg je dat mensen in ontwikkelingslanden meer eigenaarschap krijgen? Dat onderwerp wordt in de ontwikkelingssector ”shift the power” genoemd en op verschillende plekken bediscussieerd. We waren best trots op wat er op papier stond, inclusief een stevige theoretische onderbouwing, met ook nog eens mooie praktijkvoorbeelden.

Kritisch vroegen onze Afrikaanse collega’s zich af of de discussie in Nederland over dit onderwerp niet doorslaat. „We weten heel goed wat we willen en kunnen prima leiderschap nemen, maar het gevaar bestaat dat het weer een wij-zij-gehalte krijgt. Wij spreken liever over ”share the power”. Het is nu eenmaal zo dat jullie ons vanuit Nederland op een andere manier scherp kunnen houden. We hebben elkaar nodig!”

Leven in een bubbel kan aanvoelen als een warm bad. Als anderen, buiten jouw bubbel, je kritische vragen stellen, kun je dat in eerste instantie ervaren als een koude douche. Maar soms is het net wat je nodig hebt om op de juiste temperatuur te komen.

De auteur is directeur-bestuurder Woord en Daad.