Commissievoorzitter Ursula Von der Leyen maakte haar statement bovendien in blauw-gele kleding, de kleuren van de Oekraïense vlag. Ook zo toonde ze haar solidariteit met de Oekraïense bevolking.

Von der Leyen was wel zo verstandig direct op te merken dat het toetredingsproces „volgens het boekje” zal verlopen. Ofwel: ook als alle lidstaten volgende week het advies overnemen, zal Oekraïne nog door heel wat hoepels moeten springen voordat het daadwerkelijk onderdeel van de Europese Unie is. Kiev zal onder meer belangrijke stappen moeten zetten op het gebied van juridische hervormingen en maatregelen tegen corruptie.

Dat was een belangrijke toevoeging. Het is waardevol Oekraïne hoop te geven, maar aan valse hoop heeft niemand iets. Er kan geen misverstand over bestaan dat het toetredingsproces tot de Europese Unie nog vele jaren zal duren. Dat doet ook recht aan het principe van gelijke monniken, gelijke kappen. Een land als Albanië zit al sinds 2011 in de wachtkamer als kandidaat-lid. De huidige moeilijke omstandigheden waarin Oekraïne nu verkeert, zijn nog geen reden om het EU-lidmaatschap als cadeau toe te werpen.

De Europese molens malen langzaam, en dat doen ze rond toetreding van nieuwe lidstaten met recht en reden. De Unie heeft een norm hoog te houden en kan daar niet mee marchanderen.

Belangrijke EU-lidstaten als Frankrijk, Duitsland en Italië hebben vast kenbaar gemaakt achter het plan te staan om Oekraïne gelijk kandidaat-lid te maken. Nederland behoorde tot nog toe juist bij de landen die op de rem trapten. Premier Mark Rutte zei vorige maand nog dat hij de kans niet groot acht dat Oekraïne kandidaat-lid wordt. Zijn belangrijkste argument was nu juist de lange procedure. „Zo gaan we Oekraïne niet helpen”, zei hij daar eerder over. Wat de premier betreft was het beter ons te richten op acties die voor Oekraïne op de kortere termijn behulpzaam zijn.

Dat zijn solide overwegingen. Bijzondere omstandigheden rechtvaardigen soms echter dito beslissingen. In dat licht is te begrijpen dat Rutte vrijdag alsnog door de bocht ging. Er vallen geen garanties te geven over het toetredingsproces van Oekraïne, maar ook signalen doen ertoe.

De Russische president Vladimir Poetin bezwoer vrijdagmiddag dat „alle doelen van de speciale operatie (in Oekraïne) ongetwijfeld behaald zullen worden.” Die strijdvaardigheid onderstreepte het belang van solidariteit met Oekraïne alleen maar. De EU is geen heilsstaat. Kandidaat-lidmaatschap betekent echter een belangrijke morele ondersteuning voor Kiev; tegelijk is het een duidelijk signaal richting Moskou dat het met deze oorlog niets wint– integendeel.