Erg tevreden was ik. ‘Mijn’ Duitse bondskanselier Olaf Scholz beloofde Oekraïne dat Duitsland de modernste en dodelijkste wapens die het produceert, zou toezenden. Deze wapens zijn zo nieuw en modern, dat het Duitse leger ze nog niet allemaal in gebruik heeft genomen. Daarom vroeg Scholz aan Nederland om ook wat van die Duitse houwitsers te leveren.

Deze levering is, zei de bondskanselier in het Duitse parlement, een breuk met de Duitse traditie. Sinds de Tweede Wereldoorlog heeft Duitsland geen wapens meer geleverd aan conflictgebieden.

Ik was blij met de toezegging. Maar als christen vroeg ik me ook af of ik er wel tevreden over zou moeten zijn. Brachten Duitse wapens Oekraïne tachtig jaar geleden geen rampspoed? Dat was de tijd waarin Hitler de generatie van mijn grootvader beval om met zware wapens naar het Oosten te marcheren. Toen werden Hitlers agressie en de daarmee verband houdende Holocaust als een grote zonde ervaren.

Vrijheid verdedigd

Nu verwijt Centraal-Europa de Duitse Bondsrepubliek traagheid en weinig daadkracht als het gaat om het sturen van zware wapens naar Oekraïne. Juist die verwijten vormen het verschil, zeg ik tegen mijn geweten. Duitsland heeft, drie generaties na de Tweede Wereldoorlog, sterke internationale bindingen. Nu staat het gereed om, samen met buurlanden, onze gezamenlijke vrijheid te verdedigen tegen een tiran die gelooft dat hij landen met grof geweld mag vernietigen en veroveren.

Want al is Oekraïne geen lid van de NAVO, het land verdedigt wel de vrijheid van ons allen in West- en Centraal-Europa. En hoewel het vanaf Berlijn negen uur rijden is naar de Pools-Oekraïense grens, waar raketaanvallen uitgevoerd worden, is de oorlog overal in Duitsland te voelen. Zelfs in mijn woonplaats in het zuidwesten van Duitsland, zeven uur rijden vanaf Berlijn. In de afgelopen drie maanden hebben bijna een miljoen Oekraïense vluchtelingen in Duitsland een schuilplaats gevonden.

Zwakken beschermen

Toen ik in Berlijn op de trein wachtte, na een vergadering van een christelijk netwerk, klonk iedere tien minuten een bericht voor „alle Oekraïense reizigers” over het perron. Zij kregen uitleg over waar ze zich konden melden na hun vlucht uit het Oosten.

Oekraïense vluchtelingen zijn overal. De wil om te helpen is enorm: de meeste vluchtelingen zijn opgevangen in huizen van voor hen wildvreemde mensen. Niettemin lopen gemeenten op hun tandvlees; de vluchtelingen hebben niet alleen een dak boven hun hoofd nodig, maar ook medische zorg, kinderopvang en onderwijs.

Het Oude Testament benoemt vaak de weduwen en wezen. Zij symboliseren het zwakke, waar God zelf voor opkomt (Deuteronomium 10:18). De wetten van Mozes geven duidelijke instructies voor hun bescherming (Exodus 22:21-23 en Deuteronomium 16:11-14). De profeten in het Oude Testament roepen daarnaast op om weduwen en wezen rechtvaardig te behandelen (Jeremia 22:3).

Daarom is het geen vraag of we vluchtelingen moeten helpen. Tegelijkertijd bidden we of de vrouwen en kinderen snel herenigd mogen worden met hun mannen en vaders, die Oekraïne verdedigen.

Waarheid

Tegelijkertijd worden we, samen met onze politici, ertoe gedrongen om over de toekomst na te denken. Mogen we brute agressie in onze buurlanden toelaten?

Vele oorlogen werden ver bij ons vandaan uitgevochten: Afghanistan, Tsjetsjenië, Nagorno-Karabach, Libië, Soedan, Syrië. Volgens het Hoog Commissariaat voor de Vluchtelingen van de Verenigde Naties (UNHCR) zijn nu 90 miljoen mensen op de vlucht voor oorlogsgeweld. We hebben te veel en te lang de andere kant opgekeken, maar door de inval in Oekraïne bereikten oorlogsverschrikkingen ook ons. De gezichten van vrouwen en kinderen en de beelden van gebombardeerde steden en omgekomen mensen beroeren ons.

NAVO-landen spenderen nu veel geld aan de aankoop van wapens en munitie. En de Scandinavische landen Zweden en Finland willen de NAVO-alliantie versterken. Maar dat lost natuurlijk niet alle problemen op. Dat kan ook niet, omdat we in een gebroken wereld leven. Sinds de zondeval en de verdrijving van Adam en Eva uit het paradijs leven we in een wereld waarin het kwaad een realiteit is. Deze waarheid hebben we in het rijke Westen echter altijd maar weggeduwd.

De auteur is betrokken bij het christelijk onderwijs in Duitsland. Een Engelse versie van dit artikel verscheen eerder op CNE.news.