Lessen van corona voor de kerk
Een horloge dat op een paar minuten voor twaalf staat. Het is de alarmerende afbeelding op de kaft van het boek ”Coronawekker”. De ondertitel van het boek van Matthew McMahon luidt: ”Christus’ teken aan verbondsbrekers”. De hersteld hervormde kandidaat D. Baarssen vertaalde deze cris du coeur omdat hij christenen bewust wil maken van het oordeel dat lag en ligt in de coronacrisis.
Het boek is geschreven aan het begin van de coronacrisis. McMahon, predikant in de Amerikaanse staat Tennessee, hield toen tien preken om de kerk op te roepen tot verootmoediging. Een Bijbelhoofdstuk dat steeds terugkeert in het boek is Leviticus 26, waar onder andere staat: „Maar indien gij Mij niet zult horen, en al deze geboden niet zult doen, en zo gij Mijn inzettingen zult smadelijk verwerpen en zo uw ziel van Mijn rechten zal walgen, dat gij niet doet al Mijn geboden, om mijn verbond te vernietigen, dit zal Ik u ook doen, dat Ik over u stellen zal verschrikking, tering en koorts, die de ogen verteren en de ziel pijnigen.”
Kand. Baarssen werd geraakt door het boek omdat het „de vinger op de zere plek legt.” „Kerken zijn vreselijk druk geweest met hoe er technisch omgegaan moest worden met corona. Opschalen of afschalen. Over de geestelijke kant van deze sprake Gods hoorde ik weinig.”
In het boek gaat McMahon niet in op het dilemma waar veel kerken mee te maken hadden: de kerkdiensten zo gewoon mogelijk door te laten gaan en tegelijk geen bron van besmettingen te willen zijn.
„De grootste straf tijdens de coronacrisis was het afschalen van de kerkdiensten en het uitstel van de bediening van de sacramenten. De medici wisten aan het begin van de crisis niet wat er gebeurde. Ze sloegen vol alarm. Het is goed om er nu op te reflecteren hoe de kerk in paniek schoot. Natuurlijk moeten we niet onverstandig zijn. McMahon noemt dat ook in een voetnoot, hij is daar best wel nuchter in. Maar waar hij op wijst, is dat al die uitwendige middelen niet helpen om de plaag daadwerkelijk te keren. Die gaat alleen weg door een weg van bekering, bidden en vasten.”
McMahon schrijft zijn boek vanuit een Amerikaanse context. Hij constateert dat de kerkdiensten verworden zijn tot shows, en dat daarmee de kerk het oordeel over zich afroept.
Is dit boek daarmee wel van toepassing op de Nederlandse reformatorische kerken?
„McMahon zat in een landelijke kerk die niet vergelijkbaar is met de PKN hier. Kerkdiensten zijn hele kermissen, en McMahon zag dat met lede ogen aan. Hij is inmiddels geen lid meer van de Presbyterian Church in America. Hij wist: God is geen ledig aanschouwer. In de kerken in Nederland kan de buitenkant soms wel degelijk lijken. Maar alle zonde die de wereld doet, doet de kerk ook. Kijk maar hoe moeilijk gezinnen het vonden om thuis kerk te houden tijdens de coronacrisis. Daar ligt zonde tegen het vierde en vijfde gebod. Ook onze kerken hebben op alle fronten behoefte aan bekering.”
Het coronavirus lijkt weg. Is de plaag afgewend?
„We weten niet of en waarom de plaag is afgewend. Elia wist niet dat er nog 7000 waren die hun knieën niet voor Baäl gebogen hadden. Maar in Egypte gingen de plagen ook over, terwijl de Farao zijn hart verhardde. Ik ben zelf erg ziek geweest van corona. Ik moest op de knieën, er was bekering nodig. Maar daarna is het toch niet zo: ”Ik ben weer in de benen, dat ligt achter me”? We moeten uitkijken dat we niet te gemakkelijk doorgaan.
De oorlog die nu woedt, is alweer het volgende wee. De schaarste en inflatie die erdoor ontstaan zijn een verdervende pijl. Ook de conjunctuur heeft een geestelijke kant. Doorgaans steken we graag de handen uit de mouwen. We rijden met een vrachtwagen vol spullen naar Oekraïne. Dat mag. Maar het is belangrijk om erbij stil te staan waarom het gebeurt. Als er één mens door deze gebeurtenissen tot de Heere wordt gebracht, dan is dat al winst.”
Boekgegevens
”Coronawekker”, Christus’ teken aan verbondsbrekers, Matthew McMahon; uitg. De Toren; 298 blz.; € 14,95