De commotie over de geruchtmakende interviews met prins Bernhard lijkt wat af te nemen. Inmiddels kan een eerste balans worden opgemaakt van de schade die de gespreksverslagen hebben aangericht.Terwijl de prins met het stuk probeerde zijn plaats in de geschiedenis in te kleuren, is duidelijk dat de inhoud en de toon van zijn uitlatingen het imago van het Oranjehuis geen goed hebben gedaan.

Voor koningin Beatrix moet de affaire heel bitter zijn. De pijn daarvan komt boven op het verdriet van de drie sterfgevallen die zij in goed twee jaar heeft meegemaakt.

In diezelfde moeitevolle periode was er veel rumoer rond haar nichtje Margarita en haar schoondochter Mabel. De optelsom van al die zorgen is zeker voor onze vorstin bijzonder zwaar, vooral ook omdat zij zelf er alles aan doet om de waardigheid van ons koningshuis zo goed mogelijk in stand te houden.

Veel van hetgeen Bernhard heeft verteld in de postuum gepubliceerde interviews, was al bekend. Vaak in kleine kring, maar soms ook al bij het grote publiek.

Wat deze week vooral opviel, was de vrijmoedigheid waarmee de prins sprak over zijn flamboyante levensstijl en zijn misstappen. Bijna iedereen keek ervan op dat hij openlijk vertelde twee buitenechtelijke dochters te hebben. De sensatiepers smulde ervan; een kleinere groep, onder wie velen uit de gereformeerde gezindte, was diep geschokt.

Het gevaar bestaat om in uitersten te vervallen. Een aantal mensen ziet in de bekentenissen van de prins het ultieme bewijs dat het Oranjehuis geen respect meer verdient.

Anderen beklemtonen vooral dat de misstappen van de echtgenoot van onze vroegere koningin met de mantel der liefde moeten worden bedekt. Beide zijn misplaatst.

Ook voor leden van het Koninklijk Huis geldt Gods gebod. De vrijmoedigheid waarmee de prins sprak over zijn huwelijksontrouw en het gebrek aan berouw tekenen hoe ver hij afgedwaald was van het heilzame pad van Gods geboden. Dat moet benoemd worden en dient ook afgekeurd te worden.

Tegelijk is het niet verstandig om vanwege de openbaar gekomen feiten ons koningshuis volledig af te schrijven. Ondanks de lichtzinnige levensstijl van sommige Oranjes in het verleden, heeft ons koningshuis wel degelijk een functie en betekenis.

Dat uit de gewesten in de Lage Landen in de loop der eeuwen een eenheid is gegroeid, is mede dankzij de inzet van Willem van Oranje en zijn nazaten. Er is een historische band met het Oranjehuis die we niet zomaar mogen doorsnijden.

Die samenbindende functie had koningin Wilhelmina tijdens de Tweede Wereldoorlog. En die heeft onze huidige vorstin ook. Toen enkele weken geleden de afschuwelijke moord op Theo van Gogh was gepleegd en de maatschappelijke spanning hoog opliep, werd links en rechts geroepen om een actie van de Koningin.

In onze tijd waarin ontbindende factoren de maatschappij bedreigen, mag de discussie over afschaffen van de monarchie niet gevoed worden. De Oranjegezindheid is tot op heden juist een van de weinige bindmiddelen. Daarom en vanwege de historische betekenis is het van belang het koningshuis te blijven waarderen. En vooral daarvoor te bidden!

Dat laatste ook. De schuld van prins Bernhard moet worden aangewezen. Maar hij is niet de enige die schuldig is. Terecht werd deze week geconstateerd dat het gebed voor het koningshuis vaak meer vorm dan inhoud is. De persoonlijke verantwoordelijkheid van de leden van het koningshuis staat recht overeind, Dat laat onverlet dat elke burger ook een verantwoordelijkheid heeft jegens de Oranjes.