Ondanks allerlei doemscenario’s over klimaatverandering een positief toekomstplaatje schetsen. Dat wil het Wageningse team bereiken met het visierapport ”De stad van 2120”, vertelt Lisanne Struckman. Zij is landschapsarchitect en werkt als docent en onderzoeker bij Wageningen University & Research (WUR). In 2019 publiceerden de wetenschappers een toekomstvisie voor heel Nederland. Een vergezicht voor de stad, naar Arnhems voorbeeld, volgde dit voorjaar.

Waarom hebben jullie gekozen voor Arnhem?

„Die stad ligt heel mooi op de grens van hogere zandgronden en lagere rivierdalen. Daardoor kan Arnhem als voorbeeld dienen voor veel steden in de rest van Nederland. Voor de rivierdalen hebben we bijvoorbeeld drijvende woningen en huizen op terpen bedacht. Die inzichten zijn ook bruikbaar voor steden in het westen. Het natuurlijke hoogteverschil geeft ook veel mogelijkheden voor duurzame energieopwekking.”

Wat is het belangrijkste uitgangspunt voor de stad in 2120?

„Het natuurlijke systeem moet leidend zijn. Nederlanders zijn van oudsher goed in het overheersen van het landschap met technische oplossingen, zoals het droogmalen van meren. De grootste steden liggen in de laagste delen van Nederland. Steden moeten zich in de toekomst wat ons betreft veel meer aanpassen aan het natuurlijke systeem. Denk aan het gebruiken van hoogteverschillen in het landschap, diverse bodemsoorten en water- en windstromen.”

In de stad zal het vaker erg heet worden. Wat is daaraan te doen?

„Klimaatonderzoeken wijzen inderdaad op meer hitte in de steden. Maar ook langere periodes met droogte of juiste hevige regenbuien. We hebben een aantal oplossingen bedacht om verkoeling in het Arnhem van 2120 te brengen. Door het slim benutten van de frisse dalwind vanaf de Veluwe via de beekdalen komt er vaker een verkoelende bries door het stadscentrum. Ook het verwijderen van asfalt en het aanleggen van groen en watervalletjes geeft verkoeling of meer schaduw.”

Hoe wonen de Arnhemmers over honderd jaar?

„We gaan ervan uit dat Arnhem dan tweeënhalf keer zoveel huishoudens heeft. De stad zal gaan groeien omdat het westen van Nederland over een eeuw naar verwachting minder goed bewoonbaar is door de zeespiegelstijging. Huishoudens zijn bovendien kleiner, door de aanhoudende vergrijzing. Veel Arnhemmers wonen dan wat ons betreft in appartementencomplexen en hogere flatgebouwen van hout of andere natuurlijke materialen. Zonnepanelen en groene daken en gevels zijn eerder regel dan uitzondering. In ons plan is ook plaats voor woningen op terpen, drijvende huizen en tiny houses. En we vinden het heel belangrijk dat elke inwoner binnen 500 meter van zijn woning kan genieten van de natuur.”

En het verkeer?

„Ik verwacht dat pakketjes dan per bezorgdrone bij je thuisgebracht worden. De wegen zijn over honderd jaar een stuk smaller. Zelfrijdende auto’s hebben namelijk weinig ruimte nodig, omdat ze minder onderlinge afstand hoeven te houden. Parkeerplaatsen in de stad zijn overbodig omdat de zelfrijdende auto je thuis ophaalt en afzet en daarna een parkeerplaats buiten de stad zoekt. Arnhem wordt daardoor een stuk leefbaarder.”

Hoe realistisch is jullie plan?

„De uitgangspunten die we hebben gebruikt, bijvoorbeeld over klimaatverandering, zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en daarom realistisch. Aan de andere kant ontkennen we niet dat de stad er toch anders uit kan zien in 2120. We willen graag de discussie aanzwengelen. Nederland moet de komende jaren een miljoen woningen bouwen. Ik heb begrepen dat 800.000 van deze huizen in de lagere delen van Nederland gepland zijn. Dat vind ik met het oog op de zeespiegelstijging niet slim. Ik hoop dat ons plan inspiratie geeft voor verstandigere keuzes.”