Dat zegt voorzitter Leo Wijnbelt van koepel Voedselbanken Nederland op basis van gegevens van lokale voedselbanken. De stijging komt neer op circa zesduizend gezinnen extra die van de voedselvoorziening gebruikmaken. „Dat is toch aanzienlijk.” De stijging verschilt per locatie, benadrukt hij. „Sommige zullen geen stijging zien, andere juist een grotere stijging.”

Tussen de nieuwe klanten zitten vaker mensen met een hoger inkomen, signaleert Wijnbelt. „Het zijn niet alleen mensen met een minimumloon of een uitkering die zich bij ons melden. Het breidt zich razendsnel uit naar mensen met een modaal inkomen. Veel gezinnen hebben geen of weinig spaargeld. Als hun energierekening over de kop gaat, hebben zij direct een probleem.”

De voorzitter van Voedselbanken Nederland zegt getroffen te zijn door verhalen over ouderen met alleen AOW of een klein pensioen die zich nu noodgedwongen melden. „Zij konden altijd hun gezin onderhouden. Het is heel wrang dat zij nu bij de voedselbank uitkomen.”

Energieprijzen

Bij de voedselbank in Alphen aan den Rijn zien ze „een procent of 10” meer klanten door de gestegen energieprijzen, aldus woordvoerder René de Jong. „Als je vorig jaar een nieuw energiecontract hebt afgesloten voor drie jaar, heb je nog gunstige prijzen. Voor anderen geldt dat niet. Dat zien we bij zowel nieuwe als bestaande klanten van de voedselbank terugkomen.”

De Jong bevestigt dat mensen met een hoger inkomen zich nu melden. „Dat is een andere groep dan de traditionele klanten van de voedselbank.”

Naast extra klanten vanwege de gestegen energiekosten, helpt de Alphense voedselbank vluchtelingen uit Oekraïne die nog geen leefgeld krijgen. „Dat gaat om 25 gezinnen.”

In Amsterdam ziet de voedselbank nog geen sterke toeloop van klanten vanwege de gestegen energierekening, aldus een woordvoerder. Zij zegt die in de komende maanden wel te verwachten, als meer Amsterdammers een nieuw en duurder energiecontract moeten afsluiten. „Dat gaat niet in één keer. De groei zal geleidelijk zijn.”

Ook Wijnbelt van Voedselbanken Nederland verwacht de komende maanden meer nieuwe klanten, ondanks de maatregelen van het kabinet om huishoudens tegemoet te komen. „De energiebelasting gaat omlaag, maar de energierekening valt voor veel Nederlanders nog steeds hoger uit.”

Aanvoer

Vooralsnog kunnen de voedselbanken de extra toestroom van klanten behappen, zegt hij. Dat betekent niet dat er geen problemen zijn. De voedselbanken zien de aanvoer van voedsel al langere tijd teruglopen omdat supermarkten en fabrikanten maatregelen nemen tegen voedselverspilling. Daardoor blijft er minder over voor voedselbanken. Wijnbelt: „Vanuit landelijke leveranciers is er in het eerste kwartaal een kwart minder opgehaald. Dat is enorm.”

De voedselbanken hebben afgelopen maanden bestaande leveranciers gevraagd om meer voedingsmiddelen te leveren, en proberen ook nieuwe kanalen aan te boren, zegt Wijnbelt. „Er kan een moment komen dat er niet genoeg is”, stelt hij. „Dat zou dan de eerste keer zijn. Maar het is nu nog te vroeg om de noodklok te luiden. Tijdens corona hebben we gezien hoe flexibel onze organisatie is en dat er een mouw aan gepast kan worden.”