De Amerikanen mogen dinsdag 8 november weer naar de stembus. Daarbij gaat het om de verkiezing van alle 435 leden van het Huis van Afgevaardigden en 35 van de 100 Senaatszetels. De gekozen afgevaardigden kunnen dan weer voor een periode van twee jaar hun zetel in het Congres innemen, de senatoren voor zes jaar.

Het verkiezingsgeweld barst op dinsdag 3 mei echt los. Nadat op 1 maart in Texas de eerste voorverkiezingen zijn gehouden, komen nu Indiana en Ohio aan de beurt. Daarna volgen de andere staten.

De Democraten bezetten momenteel in het Huis van Afgevaardigden 222 zetels; de Republikeinen 211. Twee zetels in het Huis zijn op dit moment vacant. In de Senaat is het overwicht van de Democraten miniem. Zij hebben daar, net als de Republikeinen, 50 zetels. Doordat bij het staken van de stemmen de vicepresident een stem mag uitbrengen, kan Biden in het uiterste geval rekenen op een meerderheid.

Ondoordacht

Voor de president is de uitslag van deze midterms cruciaal. Die bepaalt of hij de resterende twee jaar van zijn termijn nog iets kan neerzetten. Algemeen worden de midterms gezien als een graadmeter van de waardering voor de bewoner van het Witte Huis.

Gebruikelijk is dat de partij van de president bij de midterms in het Congres aanhang verliest. Analisten in de VS gaan er vanuit dat dit ook dit jaar gebeurt. Breed in de Amerikaanse samenleving is er teleurstelling over het beleid van Biden. Behalve dat zijn plannen om de infrastructuur te verbeteren zijn goedgekeurd, heeft hij tot nu toe weinig van zijn ambitieuze Build Back Better-plan kunnen realiseren. Ook de immigratiecrisis heeft hij niet kunnen oplossen. Zelfs partijgenoten zeggen dat hij op dit terrein feitelijk het beleid van zijn voorganger voortzet.

Bovendien stapelen de economische en maatschappelijke problemen zich op. Mede door de oorlog in de Oekraïne loopt de inflatie snel op. En Bidens uitspraken over het conflict tussen Moskou en Kiev worden breed bestempeld als „ondoordacht en onvoorzichtig.” Kortom, de midterms zouden Biden weleens een forse afstraffing kunnen opleveren. Peilingen wijzen ook in die richting.

Chirurg

Maar niet alleen voor Biden zijn de midterms cruciaal. Ze zijn het ook voor de toekomst van de Republikeinen. Spannende vraag is hoe groot de invloed van oud-president Trump binnen die partij zal blijken te zijn. Als zijn protegés in diverse staten bij de voorverkiezingen winnen, is dat een belangrijke indicatie of hijzelf over twee jaar weer een gooi gaat doen naar het presidentschap.

In de achterliggende weken is de voormalige president geregeld op reis geweest om in verschillende staten steun te betuigen aan de kandidaten van zijn voorkeur. Daarbij was hij vooral actief in staten waar hij bij de laatste presidentsverkiezingen nipt verloor.

In Ohio sprak hij recent zijn steun uit aan J.D. Vance, een conservatief Republikein die vooral bekend is geworden met zijn boek Hillbilly Elegy over de teloorgang van de Amerikaanse arbeidersklasse. En die steun van Trump had effect. Vance stond voor de komst van The Donald op forse achterstand en is nu koploper onder de Republikeinse kandidaten. Trump bezocht ook Pennsylvania om zijn steun uit te spreken voor dr. Mehmet Oz. Deze Amerikaan met Turkse wortels is chirurg en presentator. Met de steun van Trump lijkt hij een goede kans te maken te worden gekozen.

De rivaal van Oz is David McCormick. Die wordt gesteund door senator Ted Cruz. In Ohio probeerde de senator uit Texas Joshua Mandel naar voren te schuiven. Daarmee is de discussie binnen de Republikeinse partij tegelijk getekend. Cruz is voorstander van een Republikeinse koers die ontdaan is van het celebrity-aureool dat Trump eraan geeft. Spannende vraag is nu wie bij de voorverkiezingen het binnen de Republikeinse partij het voor het zeggen krijgt: Trump of Cruz.