Dmitri Rogozin, directeur van Roskosmos, zei zaterdag op de staatstelevisie dat het besluit ter goedkeuring is voorgelegd aan de Russische regering. Daarna worden de internationale partners op de hoogte gebracht.

Komt dat Russische besluit onverwacht?

Niet echt. Rogozin dreigde daags na de Russische inval dat de Russen zich zouden terugtrekken uit de samenwerking van het ISS, als reactie op de sancties tegen Rusland. Op 3 maart liet hij via een tweetweten dat hij de samenwerking op wil schorten.

Kan het Russische parlement het besluit nog wegstemmen?

In theorie wel. Maar de twee Russische staatspersbureaus Tass en RIA Novosti meldden zaterdag dat het besluit van Roskosmos al was bevestigd door het parlement. „Het besluit is al genomen”, zou Rogozin op de staatstelevisie hebben gezegd.

Hoe cruciaal is de Russische bijdrage aan het ISS?

De stuwraketten die het ISS in de baan houden, zijn van Russische makelij. Ze zitten vast aan de Russische Zvezda-servicemodule. Ook zijn de Russen verantwoordelijk voor de brandstof van het ISS. Dat wordt opgeslagen in de Russische Zarya-module.

De vliegwielen die het station in een stabiele positie houden, zitten vast aan het Amerikaanse deel. Soms is echter een boost nodig van een raketmotor om het ISS uit een draaibeweging om zijn eigen as te halen. Als dat niet gebeurt, gaat het ruimtestation tuimelen en kan het neerstorten.

Wanneer Roskosmos zich terugtrekt uit het ISS-project, zou het ISS uit zijn baan kunnen vallen, suggereerde Rogozin. Vervolgens zou het kunnen neerstorten in de Verenigde Staten of Europa. „Ook bestaat de mogelijkheid dat een constructie van 500 ton op India en China valt. Het ISS vliegt niet over Rusland, dus alle risico’s zijn voor jou. Ben je er klaar voor?”, twitterde de Rus.

Heeft Rogozin een punt?

Jazeker. De Russische stuwraketten zijn vooral onmisbaar wanneer het ISS moet uitwijken voor ruimteschroot. Om in zijn baan te blijven, is het voldoende wanneer het ruimtestation een zetje krijgt van een ruimtevaartuig dat het ISS aandoet met lading of mensen. Zo’n ruimtevaartuig heeft daarvoor meestal wel wat brandstof over.

Schiet Rusland zich met dit besluit dan niet zelf in zijn voet?

Niet echt. Roskosmos beëindigt dan wel alle samenwerking met westerse landen, maar de organisatie heeft meer ijzers in het vuur. Rusland lonkt naar China. Rogozin zei afgelopen maand tegen de Chinese televisiezender CGTN dat hij uitkijkt naar meer samenwerking met Peking. Hij suggereerde dat Rusland nieuwe modules kan bouwen voor het Chinese ruimtestation Tiangong. Roscosmos heeft afgelopen maand al een deal gesloten met de Chinese navigatiesatellietsysteemcommissie over samenwerking tussen het Russische Glonass en het Chinese Beidou.

Staan de NASA en haar partners er direct alleen voor?

Nee, zo rigoureus gaan de Russen nu ook weer niet te werk. Rusland zal nog een jaar zijn verplichtingen nakomen, zei Rogozin tegen Tass. „Ik kan alleen dit maar zeggen: in overeenstemming met onze verplichtingen zullen we onze partners informeren over het einde van ons werk aan het ISS met een opzegtermijn van een jaar.” Volgens hem is dit contractueel zo afgesproken. Rusland levert nog een jaar onder meer brandstof voor het ISS en helpt om het ruimtestation in zijn baan te houden en botsingen met ruimtepuin te voorkomen.

Wat kan het Westen doen om Rusland binnenboord te houden?

Rogozin twitterde klip en klaar: „Ik geloof dat het herstel van normale relaties tussen partners in het internationale ruimtestation en andere gezamenlijke projecten alleen mogelijk is door de volledige en onvoorwaardelijke opheffing van de illegale sancties.” De directeur van Roskosmos doelt daarmee op de economische sancties die de westerse landen hebben opgelegd aan vele Russische prominenten in reactie op de invasie in Oekraïne.

Is het binnen een jaar dus over en uit met het ISS?

Dat valt nog te bezien. Hoewel het zonder de Russische deelname lastiger is om het ISS in de lucht te houden, is de NASA vooralsnog van plan om het ruimtestation volgens plan tot 2030 te blijven gebruiken.