Al ruim een maand wappert de Russische driekleur op het Plein van de Vrijheid in het centrum van de zuidelijke Oekraïense stad Cherson. De stad, ooit gesticht in opdracht van tsarina Catharina de Grote, is tot nu toe de enige regionale hoofdstad die het Russische leger innam.

Hard werd er niet gevochten om de stad. De enige beschietingen vonden plaats bij het kantoor van de Oekraïense veiligheidsdienst SBOe. Dat werd overigens gecompenseerd door de lokale bevolking met massale protesten waarbij demonstranten Oekraïense vlaggen zwaaiden en riepen: „Ga naar huis.”

Op video’s is te zien dat de protesten in Cherson ook deze week weer hard zijn neergeslagen met traangas en geweerschoten. Of het leger in de lucht of ook gericht schoot is niet te zeggen, maar volgens ooggetuigen waren er wel slachtoffers.

Haat

Sergej Chlanj is –of beter gezegd: was– afgevaardigde in de stadsraad van Cherson en ontvluchtte de regio voor de Russen. „Werk niet mee met de bezetters”, riep hij inwoners op in de Oekraïense media: „Ik begrijp dat de Russen het beeld willen schetsen dat mensen hen hier opwachten, maar dat is niet waar: niemand is blij met hen. We haten hen.”

„We kunnen ons er niet bij neerleggen dat ze met wapens in de hand onze kinderen kwamen doden”, zegt de politicus en bondgenoot van voormalig president Petro Porosjenko. Volgens Oekraïense media is Chlanj zo’n 300 keer rijker geworden door zijn politieke carrière. Het is onduidelijk waar dat geld vandaan komt.

De nieuwe gouverneur van de regio is Vladimir Saldo, leider van de partij ”Blok Vladimir Sald”, één van de partijen die door Zelenski vorige maand werden verboden. Saldo heeft ervaring in de regio. Hij was van 2002 tot 2012 burgemeester van Cherson. Volgens oud-parlementariër Aleksej Zjoeravko is het hoog tijd dat er wat wordt gedaan aan de regio: „Oekraïne vond wel geld voor de oorlog met de Donbas acht jaar lang, maar geen geld voor de verbetering van eigen steden.”

Sovjethamer

Of de inwoners van Cherson het nu eens zijn met de Russische bezetting of niet, de zogenaamde „denazificatie” van de stad is in volle gang. Wat wordt daaronder verstaan? Wel, op het centrale Plein van de Vrijheid zijn de ”Hemelse Honderd” –de portretten van de ruim 100 mensen die stierven bij de Maidanprotesten in 2013-14– inmiddels weggehaald.

In plaats van de Oekraïense vlag en de Europese sterren, hangt nu het vaandel van Overwinning met de Sovjethamer en -sikkel en het Russische wit-blauw-rood. De eeuwige vlam als herdenking van de Grote Vaderlandse Oorlog, die wegens „bezuinigingen” door de lokale overheid was gedoofd, is weer aangestoken.

Op 9 mei zal er weer als vanouds de Dag van Overwinning op nazi-Duitsland worden gevierd, een feestdag die in Oekraïne het afgelopen decennium onder druk van nationalisten steeds minder werd gevierd. En ook het ”Onsterfelijk Regiment” zal weer door de straten lopen.

Via de Russische televisie klinkt blogger Sergej Moroz. Hij is zoals hij zelf zegt een trouwe Chersoniet en blij met de veranderingen. Hij reisde inmiddels al naar de Krim, want de route is na acht jaar weer open. Moroz was in 1991 ingenomen met de onafhankelijkheid van Oekraïne: „We waren blij. We waren vrij”, zegt de man van middelbare leeftijd.

„Het was echter een illusie. Onze laatste presidenten vlogen steeds naar Amerika om te vragen hoe ze hun land moesten regeren. Zelenski had alleen maar contact met Biden. Hij was niet onafhankelijk”, ageert hij. „Oekraïners, is dat onafhankelijkheid, dat Amerika ons regeert?”, vraagt hij zich af: „Onze Slavische broeders zijn er om ons daarvan te bevrijden”, zegt Moroz.

De man laat in zijn filmpjes op YouTube zien hoe de Oekraïense overheid monumenten neerhaalde. „Dit is een monument van de Eerste Sovjetjeugd uit 1959. Vorig jaar haalden ze het plakkaat weg. Dat gebeurt nu in heel Oekraïne, monumenten van Poesjkin en andere historische figuren”, zegt Moroz. Hij is het er niet mee eens en noemt het „vandalisme op overheidsniveau.”

Kanaal

Ondertussen doet Rusland er alles aan om de landbouw in Cherson te voorzien van alles wat er nodig is om een goede oogst binnen te halen. Van oudsher is de regio sterk verbonden met de Krim, maar die grens zat de afgelopen acht jaar potdicht – gescheiden door kilometers aan mijnenvelden.

Die band kan nu weer worden opgebouwd. Een kanaal van de Dnjepr naar Kertsj (op de Krim) van ongeveer 400 kilometer lang kan nu weer gebruikt worden om de Krim van water te voorzien. Voor boeren in de regio betekent dat een goede oogst. De Krim was voor 85 procent afhankelijk van het kanaal. Naar verwachting komt de landbouw in het gebied over 2 tot 3 jaar weer op het niveau van 2013.

Een ander probleem waar Chersonsjina –de Chersonregio– zich nu druk om moet maken, is de afzetmarkt. Veel fruit, van aardbeien tot watermeloenen, moet vlug naar de markt om niet te bederven. De vraag is hoe snel de agrarische economie in Cherson kan schakelen van de Oekraïense naar de Russische markt. Vrachtwagens rijden nu al naar de Krim om de Russische markt te voorzien.

Het Russische persbureau RIA Novosti kondigde aan dat vanaf 1 mei de roebel wordt ingevoerd in de regio Cherson als officiële munt. De overgang van de grivnia naar de roebel gaat zo’n vier maanden duren, wordt geschat.

Alle veranderingen samen maken één ding duidelijk: de Oekraïense vlag zal, als het aan Moskou ligt, nooit meer wapperen over de Chersonsjina.