Zo’n 120 gemeenten hebben nu nog een contract met Gazprom. Vanwege de aangescherpte sancties tegen Russische bedrijven moeten zij die contracten voor 10 oktober opzeggen. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) wil voor al deze gemeenten een gezamenlijke aanbesteding organiseren.

De paar gasleveranciers die aan gemeenten gas zouden kunnen leveren, staan niet om een contract te springen, zegt een woordvoerder van de VNG. Om te voorkomen dat na openstelling van de aanbesteding niemand reageert, heeft de gemeentekoepel het ministerie gevraagd de leveranciers te bewegen gemeenten een contract aan te bieden.

EZK wil dat niet. „Het is niet aan EZK om dat aan marktpartijen te vragen”, laat een woordvoerder van het ministerie weten.

Gemeenten kunnen wellicht voor ontheffing van contractontbinding met Gazprom in aanmerking komen, stelt de woordvoerder van EZK. De criteria daarvoor zijn er nog niet. „Daar wordt nu aan gewerkt en er zijn op korte termijn gesprekken met mede-overheden hierover.” Mogelijk komt een gemeente die nu bij Gazprom een contract heeft tegen een goedkoop tarief, maar langdurig in de financiële problemen dreigt te komen omdat zij een veel duurder contract moet afsluiten, voor een ontheffing in aanmerking. Een aanvraag wordt per individuele gemeente beoordeeld.

EZK is niet happig op zo’n ontheffing, zo blijkt uit een recente Kamerbrief. „Gelet op het grote belang van het onafhankelijk worden van Russisch gas past hierin terughoudendheid”, schrijven minister Rob Jetten voor Klimaat en Energie en staatssecretaris Hans Vijlbrief van EZK daarin aan de Kamer.

Gemeenten zijn beschermd tegen eventuele boetes als zij hun gascontracten voortijdig opzeggen, stelt de woordvoerder van EZK. Dat is in de Europese sanctieverordening geregeld. „Zij hoeven die boetes niet te betalen.” Dat geldt ook voor eventuele schadeclaims en schadevergoedingen.