Het CDA komt met dit voorstel nadat het kabinet vrijdag besloot om immigranten de helft van de kosten van hun Nederlandse inburgeringscursus, voor ze tot Nederland worden toegelaten, als borg te laten storten. Volgens het kabinetsplan krijgen de immigranten hun geld (3300 euro) terug als ze hun cursus goed hebben afgerond. Het CDA-Tweede-Kamerlid Verburg verwacht meer effect als de immigranten al in eigen land beginnen met het opdoen van kennis van de Nederlandse taal en over de Nederlandse cultuur. Het gaat volgens haar om de meest basale kennis. „Ze hoeven niet te kunnen zwemmen als ze hier aankomen, maar ze moeten zich drijvend kunnen houden.”

De cursussen zouden, volgens het CDA, gegeven kunnen worden via universiteiten in Marokko en Turkije. „Ankara, bijvoorbeeld, heeft een Nederlandse faculteit. Die zou een rol kunnen spelen.” Verburg denkt dat eventueel ook Turks/Nederlandse ondernemers de cursussen zouden kunnen opzetten en aanbieden aan hun landgenoten.

Volgens het CDA vist de regering achter het net als de cursussen pas in Nederland worden aangeboden. „Veel vrouwen haken dan bijvoorbeeld af omdat ze zwanger zijn. Anderen vinden werk. Het is moeilijk die groep daarna nog naar een cursus te krijgen. Gemeenten geven immigranten vaak ontheffing voor het volgen van inburgeringscursussen.”

Het CDA wil beginnen met de inburgeringscursussen in Marokko en Turkije. Ongeveer 75 procent van de Nederlandse Turken en Marokkanen halen uit die landen hun huwelijkspartners. Het CDA verwacht dat immigranten uit andere landen ook steeds vaker hun partners uit hun geboorteland zullen laten overkomen. „Ook daar zullen we aan inburgering moeten gaan doen.”

Het Inspraakorgaan Turken IOT is enthousiast: „Dat is ons idee”, zegt H. Zuthem: „Wel zouden de inburgeringscursussen in de herkomstlanden onder supervisie van de Nederlandse ambassade moeten staan om beunhazerij te voorkomen.”

Directeur A. Aboutaleb van het multiculturele instituut Forum noemde het plan een „onzinvoorstel” en een „ordinaire drempel voor partnerkeuze.” Volgens hem is inburgering in het buitenland onmogelijk. „Inburgeren betekent burgeren in een samenleving en niet daarbuiten. De kennis over de Nederlandse taal en samenleving die je opdoet, moet je in het dagelijkse leven kunnen toepassen, met de buren, bij de bakker en op het postkantoor”, zei hij.

Scheidend GroenLinks-Tweede-Kamerlid Rabbae vindt het plan onuitvoerbaar. „Het zou betekenen dat je in heel Marokko en Turkije tientallen inburgeringcursussen zou moeten opzetten. Je kunt werkende mensen tenslotte niet dagelijks uren laten reizen om zich bijvoorbeeld in het centrale Rabat het Nederlands eigen te laten maken.”