De IRA wil met de overdracht van de wapens het vredesproces in Noord-Ierland „stabiliseren, steunen en versterken”, liet de IRA in een verklaring weten.

De leiders van het Ierse Republikeinse Leger hebben „een nieuw initiatief genomen om wapens buiten gebruik te stellen”, aldus de verklaring. Het gaat om een eenzijdig initiatief, stelt de tekst. Er is niets bekend over het aantal wapens waar het om gaat, of waar en wanneer de ontmanteling plaatsvindt en of dat al is gebeurd.

De regeringen van Groot-Brittannië en Ierland reageerden positief. Ook de Noord-Ierse katholieken, van wie een deel achter de rooms-katholieke IRA staat, verwelkomden de nieuwe stap in het ontwapeningsproces. Maar sommige Noord-Ierse protestanten zijn minder enthousiast. Zij vrezen dat de Britse regering nu gedwongen is pijnlijke concessies te doen ten gunste van de katholieken.

Volgens de leider van de protestantse Ulster Unionisten, David Trimble, heeft de IRA een belangrijke stap gezet door de wapens te laten vernietigen. Hij zei dat de verboden protestantse paramilitaire groeperingen nu extra onder druk staan om eveneens wapens in te leveren.

De Britse premier, Tony Blair, heeft de aankondiging van de IRA een „stap van enorme betekenis” in het vredesproces genoemd. „Ik ben natuurlijk heel blij met het nieuws uit Noord-Ierland”, zei hij tegen de pers in de Tsjechische hoofdstad Praag, waar hij kort op bezoek is. Blair tekende er wel bij aan dat er al veel vooruitgang is geboekt in Noord-Ierland, maar dat er nog een lange weg te gaan is in het vredesproces.

De Canadese generaal John de Chastelain, die de ontwapeningscommissie voorzit, zei dat de IRA in samenwerking met leden van de Commissie Munitie wapens en explosieven onklaar had gemaakt. Op verzoek van de IRA houdt de commissie geheim om wat voor wapentuig het precies gaat.

Het is de tweede keer dat de IRA een deel van zijn wapens buiten werking stelt. Vorig jaar oktober gebeurde dat voor het eerst. „We gaan de goede kant op”, zei John Reid, de Britse minister voor Noord-Ierland, na de bekendmaking van de commissie. De IRA heeft volgens de minister nu laten zien dat het inleveren van de wapens afgelopen oktober „geen geïsoleerd geval” was.

Generaal De Chastelain voert ook al enige tijd met protestantse paramilitairen in Noord-Ierland gesprekken over ontwapening. In een verklaring die De Chastelain heeft ondertekend, stelt de commissie dat wapeninspecteurs maandag ooggetuige zijn geweest van de ontmanteling van een „aanzienlijke” hoeveelheid munitie, wapens en explosieven. De commissie zal de Britse en de Ierse regering voorzien van een complete lijst van ingezamelde wapens.

De IRA vecht al dertig jaar op bloedige wijze tegen de Britse bemoeienis in Noord-Ierland. De gewelddadige republikeinse beweging wil ook Noord-Ierland onder bestuur van de Republiek van Ierland brengen.

Analisten zagen de stap van de IRA al aankomen. Zij wezen erop dat er de komende maand verkiezingen worden gehouden in de Ierse Republiek. Sinn Fein, de partij die aan de IRA is gelieerd, hoopt daar een potje te kunnen breken en mogelijk zelfs een plaatsje in een coalitieregering te verwerven. In Noord-Ierland heeft Sinn Fein als gevolg van het Goede-Vrijdagakkoord al wel zitting in de regering.