De geschiedenis van de Nicolaaskerk in Dearsum gaat terug naar de dertiende eeuw, zo is te lezen op de website van de protestantse gemeente Ingwert, waar de kerk van Dearsum onder valt.

De kerk werd gebouwd van kloostermoppen, die zo rond 1200 als bouwmateriaal het tufsteen verdrongen. Ook heeft de kerk nog een aantal romaanse kenmerken. Dat is te zien in de westmuur naast de toren en in de noordmuur, waarin zich nog romaanse vensters bevinden. In de loop der eeuwen kwamen ook andere bouwstijlen in de kerk terug. Zo zijn de spitsboogvensters aan de zuidzijde vijftiende-eeuws, dus gotisch.

De preekstoel dateert uit het begin van de zeventiende eeuw. Het klankbord, de voet en de vernieuwde trap werden in 1859 aangebracht. Ds. Liesbet Geijlvoet was zondagmorgen voorlopig de laatste predikant die de kansel betrad. In het jaar 1584 was Andreas Oosterbekius de eerste hervormde prediker in Dearsum, die drie jaar aan de gemeente verbonden bleef en daarna een beroep naar Wageningen aannam.

Hoeveel dorpsgenoten stapten hier in al die duizenden diensten over de drempel van de kerk, waar lief en leed gedeeld werden? Want dat is de Nicolaaskerk: een echte ”doarps-tsjerke” zoals er zo vele zijn in het Friese landschap. Maar zondagse kerkgang –en het christendom– verloor de positie die hij had, ook in Dearsum.

Het echtpaar Piet Taeke van der Werf en Janke van der Hoek verliet in december ”de pleats”, gevestigd op adres ”Nummer 18”, waar hun zoon verder gaat met het agrarisch bedrijf. Vorig jaar kregen ze allebei nog een koninklijke onderscheiding van burgemeester Jannewietske de Vries voor hun inzet als kosters van de Nicolaaskerk en het kerkhof – en vele andere activiteiten in de kerkelijke gemeente en de dorpsgemeenschap. Ds. Geijlvoet: „Zij waren nog de enige kerkgangers die in Dearsum woonden en daarom kerken we voortaan alleen nog in de Laurentiuskerk in Raerd en de Vincentiuskerk in Reduzum.”

Krimp

„We zijn gewoon een heel kleine gemeente. Met maar zo’n 120 leden”, zegt ds. Geijlvoet. „Dit is dan het gevolg van de krimp, waar vrijwel elke kerkelijke gemeente mee te maken heeft.”

Het betekent niet dat de Nicolaaskerk definitief de deuren sluit. „De kerk wordt niet buiten gebruik gesteld. We dragen zondag ook geen kanselbijbel of avondmaalstel de kerk uit.”

Nee, als er in de kerkgemeenschap de behoefte bestaat om er nog een keer een kerstviering te houden of een andersoortige dienst, dan kan dat gewoon. „Maar de Nicolaaskerk staat niet meer op het rooster van de zondagse erediensten.”

Fusiegemeente

De protestantse gemeente Ingwert ontstond in augustus 2011 uit een fusie tussen de hervormde gemeente Jirnsum en de hervormde gemeente Raerd-Poppenwier. Beide gemeenten hadden een liberaal (”vrijzinnig”) karakter. „Op 1 juni 2018 heeft de hervormde gemeente Dearsum zich bij ons gevoegd. Samen proberen we als nieuwe protestantse gemeente een open en ruimdenkende geloofsgemeenschap te zijn. Dat lukt ook heel aardig, vind ik. Je ziet zelfs dat er af en toe nieuwe leden bijkomen, die zich thuis voelen bij ons.”

Ze is dan ook niet somber over de toekomst, ook al gaat de Nicolaaskerk nu dicht. De gemeente organiseert activiteiten die op een groter publiek gericht zijn dan alleen de kerkelijke gemeente. Zo zijn er ”films van betekenis” in het lokaal bij de kerk van Reduzum en lezingen in het dorpshuis van Raerd. De organisatie is in handen van de werkgroep Focus. „Jaarlijks houden we in het voorjaar een Laurentiuslezing in de kerk van Raerd. We zoeken onderwerpen en sprekers die zich bevinden op het snijvlak van maatschappij en spiritualiteit.”

De Nicolaaskerk in Dearsum is deze zomer ook te bezoeken tijdens de openkerkenroute Tsjerkepaad.