Op het ministerie van Financiën staat dinsdagavond overleg gepland over de voorjaarsnota. Er moet geld gevonden worden om de miljarden aan tegenvallers op de begroting goed te maken. De voorjaarsnota, die uiterlijk 1 juni naar de Tweede Kamer moet, geeft aan hoe het er voorstaat met de rijksbegroting.

Een van de grootste financiële tegenvallers voor het kabinet is de spaartaks. De Hoge Raad bepaalde december vorig jaar dat de Staat spaarders moet compenseren die de afgelopen jaren te veel belasting hebben betaald in box 3. Dat kan op verschillende manieren. Het kabinet kan ervoor kiezen om naast de 200.000 bezwaarmakers ook niet-bezwaarmakers te compenseren.

De NOS meldde eerder deze week dat Haagse bronnen voor box 3 uitgaan van een rekening van 7 miljard euro. Alles bij elkaar opgeteld zouden de tegenvallers 10 tot 15 miljard euro kosten.
Ook de Eerste Kamer plaatst het kabinet voor een financieel dilemma. Tijdens het debat over de regeringsverklaring in de Senaat stemde een meerderheid van de fracties voor een motie die stelt dat de AOW evenveel omhoog moet als het minimumloon. De coalitiepartijen kondigden in het regeerakkoord al aan dat ze het minimumloon 7,5 procent laten stijgen. Als de AOW net zoveel omhoog zou gaan, kost dat 2,4 miljard euro per jaar.

Een ander punt van de senatoren is dat er wat hen betreft niet wordt bespaard op jeugdzorg. Dat is het kabinet van plan. Als dat niet doorgaat, moet er ergens anders geld vandaan komen.

Defensie

De oorlog in Oekraïne zet het kabinet ook voor financiële vraagstukken. Een meerderheid in de Tweede Kamer wil dat het kabinet nog deze regeerperiode extra middelen vrijmaakt om de defensiebegroting op te krikken.

Ook koopkracht is onderwerp van gesprek. De hoge inflatiecijfers laten zien dat het leven de laatste tijd duurder is geworden. Het kabinet heeft de afgelopen maanden met verschillende maatregelen zo veel mogelijk geprobeerd de pijn in de portemonnee te verzachten.

Het is de vraag hoe het kabinet omgaat met de begrotingsregels nu tegenvallers zich in deze mate voordoen. De spelregels die kabinet en coalitie in het regeerakkoord met elkaar afspraken schrijven voor dat ze in een dergelijke situatie niet de staatsschuld op laten lopen. In dat geval moet het kabinet hopen op financiële meevallers. Anders moet het kabinet elders op de begroting geld vrijmaken.

Bij het overleg dinsdagavond zullen minister-president Mark Rutte en vicepremiers Sigrid Kaag (tevens minister van Financiën), Wopke Hoekstra en Carola Schouten aanwezig zijn. Ook schuiven de fractievoorzitters van de coalitiepartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie aan.

Bij de presentatie van het regeerakkoord, vier maanden geleden, hadden de partijleiders niet voorzien dat er zich financiële tegenvallers in deze omvang zouden voordoen. beeld ANP, Bart Maat

Het is de vraag hoe het kabinet omgaat met de begrotingsregels bij deze tegenspoed.