De uitspraak van het hoogste gerechtshof in Pakistan is de laatste wending in een grote politieke crisis in het land. In de afgelopen weken is flink gezaagd aan de stoelpoten van de veelbekritiseerde premier. Khan, sinds 2018 aan de macht, verloor zijn meerderheid in het parlement nadat politici uit eigen gelederen overliepen naar de oppositie.

Die wilde afgelopen zondag een motie van wantrouwen tegen Khan in stemming brengen, wat de premier hoogstwaarschijnlijk de kop zou hebben gekost. Maar voordat de stemming kon plaatsvinden, verwierp de vice-voorzitter van het parlement de motie. In een uiterste poging om zijn politieke hachje te redden, liet Khan vervolgens het parlement ontbinden en wilde hij nieuwe verkiezingen uitschrijven.

Volgens Khan maakt de vertrouwensstemming deel uit van een buitenlandse samenzwering, waar de Verenigde Staten een rol in spelen. De oppositie en Washington wijzen die beschuldiging van de hand. Een ambtenaar vertelde persbureau Reuters dinsdag dat de Pakistaanse veiligheidsdiensten geen bewijs hebben gevonden dat Khans klacht ondersteunt.

Nipte meerderheid

Het besluit van de in het nauw gedreven premier om de stemming te dwarsbomen zette nog meer kwaad bloed bij de oppositie, die al maanden zijn vertrek eist vanwege in haar ogen slecht bestuur en economisch wanbeleid. De stap naar de hoogste rechtbank in Pakistan werd gemaakt.

Die heeft nu dus geoordeeld dat Khan het parlement niet had mogen ontbinden. De beslissing moet worden teruggedraaid en de motie van wantrouwen kan doorgang hebben, aldus de vijfkoppige rechtbank in een unaniem besluit. De stemming zal naar verwachting zaterdag plaatsvinden.

Het ziet er niet naar uit dat Khan de geplande vertrouwensstemming politiek overleeft. Eerder tekende zich al een nipte meerderheid van 172 van de 340 politici af die zich van Khan wil ontdoen. Dat zou het einde van zijn premierschap betekenen. Daarmee staat de huidige leider in een lange traditie; het is nog geen enkele premier in Pakistan gelukt zijn termijn vol te maken.

„Als de motie van wantrouwen tegen de premier slaagt, benoemt de vergadering de nieuwe premier”, aldus de rechtbank in het vonnis. Shehbaz Sharif, leider van de oppositie, lijkt dan de aangewezen persoon om Khan op te volgen. Hij zou de rit uit moeten zitten tot de zomer van 2023, wanneer nieuwe verkiezingen zullen plaatsvinden.

Oekraïne

De premier zei donderdag voordat de uitspraak werd bekendgemaakt, dat zijn partij het oordeel van de hoogste rechtbank zal accepteren. Na de uitspraak maakte hij via Twitter bekend de natie vrijdagavond toe te spreken. „Ik heb altijd gevochten en zal blijven vechten voor Pakistan tot de laatste bal”, voegde hij eraan toe, verwijzend naar zijn sportieve verleden als cricketspeler.

Khan rekende als voormalig cricketheld op zijn populariteit bij de bevolking. De afgelopen dagen zijn tienduizenden aanhangers de straat opgegaan in de hoofdstad Islamabad. Het uitroepen van nieuwe verkiezingen was zijn laatste strohalm.

Wat ook tegen Khan werkt, is dat hij met zijn anti-Amerikaanse retoriek het leger –een factor van belang in Pakistan– van zich heeft vervreemd. De Pakistaanse stafchef zei begin deze week dat het land „een lange geschiedenis van uitstekende relaties met de Verenigde Staten deelt.” Hij noemde de betrekkingen „van vitaal belang” voor Pakistan.

Khan wil juist de banden met Rusland en China aanhalen. In de oorlog met Oekraïne is de Pakistaanse premier op de hand van de Russische president Vladimir Poetin. Hij bracht zelfs een bezoek aan Rusland op de dag dat het Oekraïne binnenviel.

Donderdag was de waarde van de Pakistaanse roepie gedaald tot een historisch dieptepunt ten opzichte van de Amerikaanse dollar. Het land heeft te kampen met een ongekend hoge inflatie.