Hoewel de portefeuilles van minister Henk Staghouwer (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) en Christianne van der Wal (Natuur en Stikstof) met elkaar verweven zijn, is het wat D66-Kamerlid Tjeerd de Groot betreft helder: het kabinet heeft een minister die de natuur weer perspectief moet geven, en een minister die boeren weer perspectief moet geven. De Kamer debatteerde woensdag met de beide ministers.

Diverse Kamerleden gaven aan perspectief voor de landbouw te missen. „Wat is het perspectief voor boeren en de samenleving?”, zo vroeg Roelof Bisschop (SGP). „Helaas missen we als CDA het broodnodige perspectief”, aldus Kamerlid Derk Boswijk. Joris Thijssen (PvdA) sprak van „een wonderlijke gang van zaken. Het is goed dat de minister zo helder spreekt over natuur en ook opkomt voor de natuur. Maar hoe moet dat nu met de landbouwsector?”, aldus de sociaaldemocraat. „Nu blijft de onzekerheid, en dat gunt de PvdA de boerensector niet.”

Staghouwer gaf aan eind mei of begin juni met een uitwerking te komen; Kamerleden en de sector moeten dus nog even geduld hebben.

Helder is in elk geval dat de integrale aanpak van onder meer stikstof en klimaat ingrijpend zal zijn voor de agrarische sector. Tijdens het debat kwam ook de foutieve top-100-lijst van ammoniakuitstoters aan de orde, die het RIVM eerder op de dag moest intrekken. Een „menselijke fout”, aldus Van der Wal, die zei dat de onjuiste cijfers alleen zijn gebruikt voor het opstellen van de lijst.

Maatwerk

Van der Wal zei dat de stikstofaanpak maatwerk betreft, en noemde dat „de kracht en het ingewikkelde van deze aanpak.” Op de vraag hoeveel boerenbedrijven er in Nederland weg moeten, antwoordde de bewindsvrouw dat dit geen doel op zich is en ze daar nu dus ook geen uitspraak over kon doen; het is het resultaat van de gebiedsgerichte aanpak „en de puzzel die we gaan leggen.” Van der Wal zei er uiterlijk 1 juli 2023 meer zicht op te hebben.

De gebiedsgerichte aanpak die provincies moeten opstellen, waarvoor men onder meer met boeren om tafel gaat, moet uiterlijk op die datum zijn vastgesteld. Staghouwer schreef eerder aan de Kamer dat het perspectief voor de landbouw „een centrale plaats” zal krijgen in de gebiedsprocessen.

Tijdens het debat botsten de Kamerleden Pieter Grinwis (CU) en Bisschop. De SGP’er stelde dat het „gewoon niet klopt” dat steeds meer dieren en planten verdwijnen. Grinwis noemde Bisschops woorden over de staat van de flora en fauna „flagrant onjuist.” De CU’er noemde het verder „beneden alle peil” dat zijn collega het woord „collectiviseringsgreep” gebruikte. Bisschop zei dat daar sprake van lijkt te zijn; volgens Grinwis legde hij daarmee een link „met wat er is gebeurd in de Sovjet-Unie en Oekraïne in de jaren 1930.” Bisschop zei geen enkele aanleiding gegeven te hebben een link te leggen naar „die gruwelijke oorlog, die moordpartijen in Oekraïne.” „Dit héét collectiveren”, aldus de SGP’er.