Tot laat in de avond sleutelden wetenschappers zondag nog aan de samenvatting van het rapport dat eens in de zes jaar verschijnt. Twee dagen langer dan gepland. De publicatie van het relaas is door de vertraging uitgesteld van maandagmorgen naar maandagmiddag.

Bij elk rapport van het klimaatpanel van de Verenigde Naties –oftewel het IPCC– verschijnt een samenvatting. Het epistel omvat dit keer zo’n veertig kantjes en is bedoeld voor regeringen wereldwijd. Deze kunnen er hun klimaatbeleid op afstemmen.

Maar zo’n uittreksel maken was zeker dit keer makkelijker gezegd dan gedaan. En dan ging het niet eens over het schrijven van de samenvatting –want die lag er al in concept– maar vooral over de goedkeuring ervan. Ieder VN-lidstaat wilde er zijn zegje over doen.

Zoals gezegd, er lag al een eerste versie. Wetenschappers verzorgden aan het begin van de besprekingen al een compleet concept van de zogeheten ”summary for policymakers”. Daarin deden ze nauwgezet uit de doeken hoe klimaatverandering kan worden tegengegaan. Met een moeilijk woord: klimaatmitigatie.

Politiek gevoelig

En daar begint de heisa. Want de wetenschappers winden er geen doekjes om: om de doelen uit het Parijse klimaatakkoord uit 2015 te halen zal de uitstoot van broeikasgassen zo snel mogelijk moeten dalen. Dat vergt ingrijpende maatregelen, zoals een afscheid van fossiele brandstoffen, en enorme investeringen in duurzame energie.

Dergelijke maatregelen liggen politiek gevoelig. Sommige economieën zijn namelijk afhankelijk van de export van kolen, olie of gas. Verder vragen ontwikkelingslanden zich bijvoorbeeld af waar ze het geld voor duurzame energie vandaan moeten halen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat haast over iedere zin, punt en komma in de samenvatting werd gesoebat.

Zo is duidelijk dat bijvoorbeeld Saudi-Arabië niet wil dat fossiele brandstoffen uit de gratie gaan. Het land zet graag sterk in op de opslag van CO2 als die vrijkomt bij verbranding van fossiele brandstoffen. Dat ligt in wetenschappelijke kring echter gevoelig omdat dit een dure, onbewezen technologie is.

Verantwoordelijk

Ondanks alle wijzigingsvoorstellen blijven de auteurs van het rapport overigens verantwoordelijk voor de samenvatting. Bepaalde formuleringen kunnen misschien een tikkeltje anders, maar wetenschappers zullen de waarheid geen geweld aan willen doen.

Na veertig uur vergaderen –van zaterdag op zondag werd er niet geslapen– ging uiteindelijk zondagavond de kogel door de kerk. Het rapport en de samenvatting waren af. Vele jaren werkten duizenden wetenschappers van over de hele wereld aan het omvangrijke stuk. Nu is het aan de politiek om voortvarend aan de slag te gaan met de uitkomsten. Wachten op het volgende mammoetrapport heeft geen zin. Dat komt pas rond 2030. En dan is de gemiddelde temperatuur naar verwachting al gestegen met rond de 1,5 graad Celsius. Dit rapport is IPCC’s laatste waarschuwing –tenminste in deze vorm– die op tijd komt om de doelen van Parijs te halen.