Vattenfall laat weten dat er tot het einde van de zomer voldoende gas is „om iedereen te voorzien”. „De hamvraag is wel hoe”, zegt een woordvoerster. Normaal gesproken worden de gasopslagen vanaf april gevuld. „Als we willen zorgen voor strategische reserves moeten we wel vaart gaan maken”, stelt de woordvoerster.

Ook is Vattenfall benieuwd hoe duur het vullen wordt. „De zomerprijzen zijn nu hoger dan winterprijzen, normaal is het andersom”, aldus de zegsvrouw. Dat komt omdat er gespeculeerd wordt op het moeten bijkopen van voorraden. Verder weigert Vattenfall in roebels te gaan betalen, zegt het bedrijf. „Je kunt niet halverwege het spel de regels wijzigen, daar gaan we überhaupt niet in mee.” Energieleverancier Eneco geeft aan te verwachten gewoon gas te krijgen voor euro’s zoals in het contract met Gazprom-dochter Wingas is afgesproken.

Essent zegt ook „voorlopig” nog voldoende gasvoorraad te hebben. „Wel kan het zijn dat eerst bedrijven en erna consumenten gevraagd wordt om zuiniger om te gaan met gas indien de gaskraan wordt dichtgedraaid”, aldus een woordvoerster. Essent verwacht door de stijgende temperaturen de komende maanden minder gasverbruik. Die energieleverancier zegt verder geen directe handelsovereenkomsten te hebben met Rusland, maar dat deze lopen via moederbedrijf E.ON.

De hogere energieprijzen kunnen het economische fenomeen stagflatie in de hand werken, voorspelt Rabobank-econoom Hugo Erken. „Recessie in combinatie met een hoge prijs”, legt hij uit. Daar is geen snelle oplossing voor. Zo wordt vloeibaar gemaakt aardgas (lng) al op maximale capaciteit geproduceerd, en ligt het openzetten van de gaskraan in Groningen of het aanzetten van de kerncentrales in Duitsland politiek gevoelig.

Geen duidelijke keus kan zorgen voor meer vraag dan aanbod, waardoor olie en gas heel veel duurder kunnen worden. Volgens Erken moet bij volledige stilstand van de Russische olie- en gaskraan rekening worden gehouden met zo’n 200 dollar voor een vat ruwe olie en 200 euro per megawattuur. Die hoge prijzen kunnen ertoe leiden dat de economie tot stilstand komt. Nu kost een vat olie gemiddeld rond de 110 dollar en een megawattuur bijna 110 euro.