De Europese Commissie denkt de import van Russisch gas nog dit jaar met bijna twee derde te kunnen verminderen. Ruim voor 2030 moet de EU het helemaal zonder Rusland kunnen stellen, stelt Timmermans. „Het is moeilijk, het is hondsmoeilijk, maar het is mogelijk.”

De EU wil al langer van het gas af, om de uitstoot van broeikasgassen terug te brengen en in 2050 helemaal klimaatneutraal te zijn. Nu Rusland Oekraïne is binnengevallen en de EU op voet van oorlog verkeert met zijn belangrijkste gasleverancier, steekt het nog meer dat 45 procent van de Europese gasimport uit Rusland komt. De commissie wil daarom tegelijkertijd de overgang naar duurzame energie versnellen, andere gasleveranciers in de arm nemen en energie besparen.

De grootscheepse operatie moet de EU volgens de commissie niet alleen verlossen van de houdgreep van het Kremlin, maar ook de alsmaar oplopende energierekening van Europese huishoudens en bedrijven drukken. De EU-leiders bespreken de plannen eind deze week.

Een flink deel van het Russische aardgas denkt de commissie te kunnen vervangen door groene waterstof, biogas en windenergie. Door extra en sneller geld te steken in het isoleren van huizen en het installeren van warmtepompen kan de gaskraan ook weer een stuk verder dicht. En de staatssteunregels worden versoepeld zodat overheden de industrie kunnen helpen te vergroenen.

Bedrijven

Intussen trekken steeds meer bedrijven zich terug uit Rusland of schorten hun activiteiten in het land op. Dinsdag voegden onder meer de frisdrankenconcerns Coca-Cola en Pepsi ben betaalbedrijf PayPal zich in dat rijtje. Olie- en gasconcern Shell, dat eerer al bekendmaakte zijn investeringen in de olie- en gaswinningsactiviteiten te verkopen, liet weten ook met zijn vierhonderd tankstations in Rusland te stoppen. Woensdag meldde Heineken te stoppen met de verkoop en productie van het eigen biermerk.

Een hoge functionaris van de Russische regeringspartij Verenigd Rusland heeft gezegd dat zijn land fabrieken van westerse bedrijven die zijn gesloten vanwege de oorlog in Oekraïne kan nationaliseren.

Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) keurde woensdag 1,4 miljard dollar (zo’n 1,3 miljard euro) aan noodfinanciering voor Oekraïne goed.

De regering in Kiev heeft een verbod ingesteld op de uitvoer van verschillende graansoorten. Oekraïne wil daarmee zorgen voor genoeg voedsel voor de eigen bevolking en het leger.

Vis

Vis zal de komende tijd duurder worden door de hoge energieprijzen en de oorlog in Oekraïne. Brandstof is een belangrijke kostenpost voor vissers. „Als die al 30 tot 40 procent duurder is, dan moet vis ook wel 20 tot 30 procent duurder worden”, liet een woordvoerder van de Nederlandse Vissersbond dinsdag weten. Verder is Rusland voor Europa een „vrij grote leverancier” van vis als kabeljauw, koolvis en wijting. Door de sancties tegen Rusland is het betalingsverkeer bemoeilijkt. „Ook is er onzekerheid over de logistiek en het sentiment in de markt”, meldt de Visfederatie.

Ook de Nederlandse tuinbouw heeft het moeilijk. Brancheorganisatie Glastuinbouw Nederland waarschuwde dinsdag dat de productie geraakt wordt en dat bedrijven omvallen als gevolg van de „extreem hoge prijzen” voor gas. Volgens de woordvoerster lopen er gesprekken met de overheid over steun. Ook aluminiumsmelterij Aldel uit Delfzijl wil dat de overheid snel met maatregelen komt voor de energie-intensieve industrie om die te helpen met de torenhoge gasprijs.