FACTCHECK: Kolenstroom is schoon, betrouwbaar en goedkoop
Afgelopen woensdag schreef Martin Bos, lijsttrekker namens Forum voor Democratie Middelburg, op Twitter: „Stel je voor dat we ons als doel stellen binnen de komende vijf jaar in ons land tien kolencentrales te openen. Kolenstroom is schoon, betrouwbaar en relatief goedkoop”. Uit onderzoek van het ANP, Pointer en Nieuwscheckers blijkt dat kolenstroom juist een van de meest vervuilende energiesoorten is.
Omdat Bos zijn bewering niet staaft met cijfers of rapportages, vroeg Pointer hem te verduidelijken welke maatstaven hij hanteert voor ‘betrouwbaar en relatief goedkoop’. Een reactie van de lijsttrekker bleef uit. Deze factcheck is daarom met name gericht op het deel dat wel te controleren valt: is kolenstroom schoon?
Uit cijfers van Our World in Data (OWID), een aan de universiteit van Oxford gelieerde wetenschappelijke onlinepublicatie, blijkt dat een kolencentrale per gigawatt-uur aan opgeleverde stroom gemiddeld 820 ton aan koolstofdioxide (CO2) uitstoot. Ter vergelijking: gas stoot voor dezelfde hoeveelheid energie 490 ton koolstofdioxide uit, nucleaire energie 3 ton, en zonne-energie 5 ton. Wat betreft uitstoot van broeikasgassen is kolenstroom volgens Our World in Data dus het meest vervuilend. Ook een recent VN-rapport waarin de levenscyclus wordt geanalyseerd van verschillende manieren om elektriciteit op te wekken, concludeert dat kolenstroom het hoogst scoort qua broeikasgasuitstoot.
Met ‘schoon’ zou Bos ook kunnen doelen op de uitstoot van andere stoffen dan CO2, zoals giftige gassen en fijnstof. Maar ook dan komt steenkool het slechtst uit de bus. Our World in Data vergeleek alle gangbare vormen van energieopwekking en concludeerde dat kolenstroom de meest dodelijke is. Daarbij is gekeken naar de combinatie van ongelukken bij de opwekking van energie en de doden als gevolg van luchtvervuiling. Per terrawatt-uur energie (de hoeveelheid energie die 27.000 EU-burgers per jaar verbruiken) overlijden bij kolenstroom 24,6 mensen. Bij olie ligt dit dodental op 18,4, bij kernenergie op 0,07 en bij zonne-energie op 0,02 doden.
In zijn tweet stelt Bos ook dat kolenstroom ‘relatief goedkoop’ is. Recent onderzoek van het Internationaal Energieagentschap toont aan dat wind- en zonne-energie inmiddels de goedkoopste energiebronnen zijn. Door verschillende factoren zijn de elektriciteitsprijzen de laatste jaren gestegen. Uit een elektriciteitsmonitor van ABN-AMRO, gepubliceerd op 27 oktober 2021, blijkt dat de prijs van steenkool het hoogste punt heeft bereikt sinds 2008.
Dit is een factcheck in het kader van een samenwerkingsproject tussen ANP, Pointer en Nieuwscheckers.
Dit project heeft als doel om in aanloop van de gemeenteraadsverkiezingen uitspraken en beweringen te toetsen op feitelijke juistheid.