FACTCHECK: 4270 Utrechtse woningen langer dan 12 maanden leeg
De woningnood in Utrecht is, zoals in vrijwel alle grote steden in Nederland, hoog. De Utrechtse afdeling van BIJ1 licht in een reeks tweets haar plan toe om deze crisis aan te pakken, en noemt hierbij enkele cijfers om de ernst van het probleem te onderstrepen: „In de gemeente Utrecht zijn 2275 mensen dak- of thuisloos. Woningzoekende mensen moeten 10,3 jaar wachten totdat ze een sociale huurwoning krijgen.” En dat „terwijl er 4270 woningen al meer dan twaalf opeenvolgende maanden leegstaan”, aldus BIJ1. Uit onderzoek van het ANP, Pointer en Nieuwscheckers blijkt dat de eerste twee genoemde getallen juist zijn, maar dat BIJ1 met de cijfers over langdurige leegstand in Utrecht de mist ingaat.
Er leven in Utrecht inderdaad 2275 mensen op straat, zo blijkt uit de Volksgezondheidsmonitor. Met dit onderzoek wordt doorlopend de gezondheid van Utrechters in beeld gebracht. De meest recente dakloosheidscijfers uit de monitor stammen uit 2020. Bij de telling is gekeken naar mensen die gebruikmaken van daklozenopvang, mensen die ondersteuning ontvangen vanuit het Stadsteam en mensen die bij de afdeling Werk en Inkomen van de gemeente geregistreerd staan als dakloos. Mensen zonder papieren en burgers uit andere EU-landen zijn niet meegeteld omdat zij officieel geen recht hebben op opvang in de regio Utrecht. Mogelijk ligt het cijfer dus nog hoger.
Ook de genoemde wachttijd voor sociale huurwoningen klopt. In de Utrecht Monitor, waarin een overzicht van feiten en cijfers over de gemeente Utrecht wordt gegeven, valt te lezen dat de wachttijd voor Utrechters iets is gedaald van 10,6 jaar in 2019 naar 10,3 jaar in 2020. Overigens komt uit ander, meer recent onderzoek van de NOS een langere wachttijd naar voren: 11,1 jaar. De NOS maakt hierbij nog een onderscheid tussen de gehele periode waarin iemand ingeschreven staat en de tijd waarin iemand actief op zoek is naar een huis. Deze tijd ligt in Utrecht gemiddeld op zes jaar en vier maanden, volgens het onderzoek.
Tot slot zouden er volgens BIJ1 4270 woningen in Utrecht, met een totaal oppervlakte van 359.810 vierkante meter, al meer dan twaalf opeenvolgende maanden leegstaan. Uit de Landelijke Monitor Leegstand 2021 van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijkt dat dit aantal fors lager ligt: 1590 Utrechtse woningen die leeg stonden op 1 januari 2021 waren een jaar daarvoor ook onbewoond. Het totale aantal leegstaande woningen in Utrecht bedroeg op deze datum wel 4270. Het CBS plaatst hier echter een kanttekening bij: ook recent opgeleverde nieuwbouwwoningen die op 1 januari nog niet bewoond waren, worden meegenomen in dit cijfer. Daardoor ontstaat er een vertekend beeld. De bewering van BIJ1 verdient dus een behoorlijke nuancering.
Dit is een factcheck in het kader van een samenwerkingsproject tussen ANP, Pointer en Nieuwscheckers.
Dit project heeft als doel om in aanloop van de gemeenteraadsverkiezingen uitspraken en beweringen te toetsen op feitelijke juistheid.