De gereformeerde gemeente in Elspeet zamelt verband en medicijnen in, de hervormde Immanuëlkerk in Barendrecht kleding en toiletartikelen. En in Meerkerk, waar drie kerken samenwerken, groeit de hoeveelheid pallets met blikken soep, tubes tandpasta en potjes Olvarit met de dag. De groothandel is er goed mee, nu mensen de levensmiddelen voor Oekraïne met trays tegelijk inslaan.

Veel kerken onderhouden rechtstreeks contact met een gemeente of voorganger in het door oorlog getroffen land of een van de buurlanden ervan. Op die manier komen ze te weten aan welke spullen er behoefte is. Zo staat het deputaatschap voor Israël in nauw contact met ds. A. Margulis, een Joods-christelijke voorganger in de Oekraïense stad Zhitomir. Hij meldde dinsdag dat de winkels leegraken en dat er behoefte is aan voedsel, dekens, kussens, beddengoed, handdoeken en verbandmiddelen.

De hulpgoederen die dinsdag in Polen aankwamen, zijn op initiatief van twee deputaatschappen bij elkaar gebracht in Ermelo, Nunspeet en Putten. Een deel van de spullen gaat naar de noodopvang van Oekraïense vluchtelingen. Het andere deel wordt onder begeleiding van het Rode Kruis naar Oekraïne gebracht en zal daar met hulp van het Oekraïense leger worden verspreid.

Voedsel

De inzamelingsactie in Meerkerk duurt precies een week. Afgelopen zaterdag ontstond het idee, komende zaterdag wordt de vrachtwagen volgepakt. Dat is snel, beaamt Bert van Zandwijk, transportcoördinator van de Meerkerkse stichting MEHORO. „Dat transport stond namelijk al gepland. We zouden met huisraad, fietsen en kleding op weg gaan. Maar ja, de hulp aan vluchtelingen is nu harder nodig.”

Te elfder ure besloot het bestuur –waarin hervormden, gereformeerden en christelijke gereformeerden samenwerken– de plannen om te gooien. Het transport zou doorgaan, maar de lading werd anders. Er bleek vooral behoefte te zijn aan voedsel. Een PR-actie leidde in een mum van tijd tot grote geefbereidheid. De gemeenschap zorgt in een week tijd voor een vrachtwagen vol houdbare levensmiddelen zoals babyvoeding, ontbijtkoek, knakworst, pasta en meel. Een fruitteler levert appels, een conservenfabriek blikken eten. In de vrachtwagen gaat ook een partij Bijbels mee in de Hongaarse en Russische taal, geschonken door de Gereformeerde Bijbelstichting.

MEHORO (afkorting van Meerkerk, Hongarije en Roemenië) verzamelt alleen goederen waar de zustergemeente in het noorden van Roemenië om heeft gevraagd, zegt Van Zandwijk. Deze Hongaars-gereformeerde kerk in Satu Mare vangt sinds het begin van de oorlog dag en nacht vluchtelingen op. Eerst passeerden de rijkere Oekraïners met een auto, daarna de armere mensen die lopend de grens overstaken. Vooral deze laatsten hebben hulp nodig.

„De kerk in Satu Mare deelt voedselpakketten uit bij de grens en biedt een slaapplaats aan voor wie te moe is om verder te gaan. De vluchtelingen hebben, op wat kleding na, vrijwel niets bij zich. Veel winkels zijn gesloten en pinnen gaat niet meer.”

Naast de voedselinzameling is er in Meerkerk crowdfunding gestart voor de aankoop van een busje waarmee de kerk in Roemenië naar de grens kan gaan –een slordige 40 kilometer rijden– om vluchtelingen op te halen of voedsel te brengen.

Telefoontjes

In het kantoor van stichting Hulp Oost-Europa (HOE) in Barneveld komen deze dagen tal van telefoontjes en e-mails binnen van mensen die op één of andere manier willen helpen of zelfs richting Oekraïne willen reizen. „Wij begrijpen die behoefte”, zegt bureaumanager Allard Selles. „Mensen willen iets doen en het is ook nog eens voorjaarsvakantie. Toch adviseren wij om niet zomaar die kant op te gaan, tenzij je door een kerk of organisatie gevraagd bent om in een duidelijke behoefte te voorzien. Dit om wildgroei te voorkomen.”

Aan welke goederen er precies behoefte is, verschilt bovendien per plaats en zelfs per dag, geeft Selles aan. „Uit contacten met partners in landen rondom Oekraïne, blijkt dat er op dit moment op de meeste plekken geen hulpgoederen uit het buitenland nodig zijn. Een kerkelijke gemeente in Roemenië liet ons weten dat zij prima in staat is zelf hulp te bieden. Ze koopt lokaal producten in, zamelt via Facebook dekens en luiers in en vraagt gemeenteleden hun huis open te stellen. Ook Moldavië, waar tot nu toe ruim 88.000 vluchtelingen de grens zijn gepasseerd, lijkt op dit moment zelfvoorzienend.”

Maar, zo tekent Selles aan, de situatie in Polen is een ander verhaal. Daar komen verhoudingsgewijs de meeste vluchtelingen, 550.000 tot dusver. „Opvang bieden is voor kerken en organisaties daar niet meer te doen, horen wij van onze partners. Matrassen, dekens, toiletartikelen en schoeisel zijn natuurlijk zo op.” Met het oog op deze vraag vertrekt er daarom vrijdag vanuit Barendrecht en Rotterdam een groot transport met goederen richting Polen.

„Vooral gebed en geld zijn nu belangrijk”, zegt Selles. „Wij willen namelijk graag onze partners ondersteunen, al is het met een bijdrage voor water, gas en elektra, zodat zij vluchtelingen onderdak kunnen geven.”